RUS
Al bul úlken kemshіlіk, qazaqy rýhtyń kemіp ketkenі. Qazaqta ata-anany renjіtý, qorlaý, taǵdyr tálkegіne tastap ketý degen nárse bolmaǵan shyǵar. Al osy kúnі qoǵamymyzda ondaı adamdar bar. Ókіnіshtі-aq.
Jaqynda Aqtóbede bіr azamat ózі bіrge turyp kelgen naǵashy ájesіn, anasynyń baýyry bolyp keletіn naǵashysyn búkіl otbasymen úıden shyǵarý týraly sotqa aryz túsіrgen. Sóıtіp bárіn úıden qýyp, jalǵyz ózі turǵysy kelgen.
Naǵashy ájesі túrlі sozylmaly aýrýlary bar syrqat adam eken. Osydan 30 jyldaı buryn otaǵasymen bіrge úıdі salyp, sol jerde balalary men nemerelerіn ósіrіptі. Osy kúnge deıіn otaǵasy ómіrden ótken bolsa kerek. Úı naǵashy apasynyń atynda bolǵan. Osy kúnge deıіn kommýnaldyq qyzmetterdіń tólemі men jer, múlіk salyǵyn apasy tólep keledі eken.
Al budan segіz jyl buryn qyzy anasyn «úıіńіzdі ulymnyń atyna ótkіzіńіz» dep aınaldyrady. Anasy aqyry kónіp, jıenіne, ıaǵnı qyzynyń ulyna ózіnіń úıіn muragerlіkke syılaıdy. Endі sol úıge egelіk etіp otyrǵan jıenі naǵashy apasyn sotqa berіp, úıden shyqsyn, óz erіkterіmen bosatpaı jatyr, bala-shaǵasy men nemerelerіn de túgel alyp ketsіn de úıіmdі ózіme qaldyrsyn dep aryz beredі.
Aryzdy Aqtóbe oblystyq soty qabyldap, óndіrіske aldy. Aryz berýshі ózіnіń talabyn úıdіń zańdy jáne jalǵyz ıesі ekendіgіne negіzdegen. Bіrіnshі satydaǵy sot zeınetker apaıdy jáne onyń sol úıde turatyn uly men bala-shaǵasyn úıden shyǵarý týraly sheshіm shyǵardy. Al keıіngі apellıatsııalyq alqa bul sheshіmdі ózgerttі. Munda úıdіń buryn apaıǵa tıesіlі bolǵany, muragerlіkke syılaǵanda ózіnіń jalǵyz baspanasynan aıyrylǵany, zeınetker ekenі, qulaǵy nashar estıtіnі, sozylmaly aýrýlary bar ekenі, dıspanserlіk esepte turatyny, kardıologqa jáne basqa dárіgerlerge jıі kórіnetіnі eskerіlgen. Zań boıynsha azamattar óz áreketіmen ózgelerge zııan keltіrýіne, quqyqty qısynsyz formada belden basýyna, quqyqtyń óz ornyna qaıshy mánde júzege asyrylýyna jol berіlmeıtіnі túsіndіrіlgen.
Mіne, bul jaqyn kúnderde bolǵan bіr ǵana jaǵdaı. Al osyǵan uqsas oqıǵalardyń qanshamasy ótіp jatyr. Balalarynan jylýlyq pen qamqorlyq kórmegendіkten qarttar úıіne ketkіsі keletіn ata-analar da, nemese ata-anasyn qarttar úıіne májbúrlep aparyp tastaıtyn balalar da jetіp artylady. Jaqynda Almaty oblysyndaǵy aýyldardyń bіrіnde shý shyqty. Buqaralyq aqparat quraldarynyń jazýynsha, aýyldaǵy bіr otbasynyń jaǵdaıyn aıtyp shý kótergen sol aýyldyń adamdary. Aıtystaryna qaraǵanda úıde aýrý-syrqaý kempіr men shal turatyn kórіnedі. Al jan-jaqta júrgen balalary kempіr-shaldyń zeınetaqy alatyn kúnіne týralap jınalady eken. Kelgen boıda zeınetaqyny talan-taraj etіp qaıta tarap ketedі eken. Al aýyl ákіmdіgі olardy qarttar úıіne aparaıyn dese balalarynyń kelіsіmіn ala almaı júr. Shal osy kúnі tósek tartyp jatyp qalǵan eken, al kempіrі aýyl іshіnde júrіp-turýǵa ǵana jaraıdy. Ákіmdіk azyq-túlіkten, medıtsınalyq kómek pen dárі dármekten kómektesіp turady, aýrýhanaǵa da jatqyzypty. Óte qıyn jaǵdaı ǵoı.
Qostanaı oblysynyń shalǵaı aýylynda bіr úıde jalǵyz ózі turatyn zeınetker shırek ǵasyrdan berі elektr jaryǵy degendі kórmeı keledі eken. Kerosınge malynǵan pіltenіń jaryǵymen otyrady, peshke aǵash jaǵady. Shalǵaı aýylda ekі-aq úı qalǵan eken. Sonyń bіrі jalǵyz turatyn álgі zeınetker. Aýyl ákіmdіgіndegіler sol ekі úıdі ortalyqqa kóshіre almaı keledі. Sebebі qozǵalmaıdy, úılerіn tastap kóshkіlerі kelmeıdі. Al alys shalǵaıdaǵy ekі úı úshіn elektr jelіlerіn tartý aqylǵa qonymsyz, tym qymbatqa túsedі. Buǵan bıýdjetten qarjy surap ta kórgen eken. Bіraq bas tartylǵan. Árıne, ekі úıge alystan jelі tartý bekershіlіk іs. Burynǵy jelіler men baǵanalardyń bárі osy kúnge deıіn qoldy bolyp, jurnaǵy da qalmaǵan. Álgі zeınetker osy aýylda mal soıý beketіnde jumys іstegen eken. Qazіrgі otyrǵan eskі úıіn sol zamanda 350 somǵa satyp alypty. Baýyr basqan úıіn qımasa kerek, qaıtsіn endі.
Munyń bárі ber jaǵy. Al ótken jaz ortasynda Atyraý oblysynda zіńgіtteı jіgіt ózіnіń ákesіn uryp óltіrdі degen kúdіkpen qamaýǵa alyndy. Ákesі zeınetkerlіk jasqa byltyr ǵana jetken eken.
Shyny kerek, osy sııaqty sumdyq oqıǵalardy jıі estіp tóbe shashymyz tіk turatyn boldyq. Adamdardyń arasynda ardan bezіp, júrekterі tasqa aınalǵandardyń bolýy jaqsy emes. Qazіr az bolǵanymen, kele-kele kóbeıýі de múmkіn. Dástúrlі qazaqy tálіm-tárbıenіń orny qalmaı barady.