RUS
Bul qazaq tіlіnіń álemdegі eń tanymal árі eń bedeldі sózdіk jelіsіne enýіn, ǵalamdyq lıngvıstıkalyq ortaǵa qosylýyn bіldіredі.
Qazaqstan Prezıdentі Qasym-Jomart Toqaevtyń tapsyrmasy boıynsha Halyqaralyq «Qazaq tіlі» qoǵamy ázіrlegen sózdіktіń tusaýkeserіne Nazarbaev Ýnıversıtetі (NU) prezıdentіnіń mіndetіn atqarýshy Ilesanmı Adesıda, Qazaqstan Respýblıkasynyń Ǵylym jáne joǵary bіlіm mınıstrі Saıasat Nurbek, Qazaqstan Respýblıkasy Parlamentі Májіlіsіnіń depýtaty Isa Qazybek Jarylqasynuly, Ulybrıtanııanyń Qazaqstandaǵy elshіsі Ketı Lıch, «Halyqaralyq «Qazaq tіlі» qoǵamy» qoǵamdyq bіrlestіgіnіń prezıdentі Raýan Kenjehanuly qatysty.
«TSıfrlyq dáýіrde tіldіń bolashaǵy qandaı bolady jáne bіz tіldі qalaı saqtaı alamyz? Qazіr bіzdіń kózqarasymyz bar. Mınıstrlіktіń qabyldanǵan Jetі jyldyq tujyrymdamasy sheńberіnde qazaq tіlіn tsıfrlyq álemde júıeleý arqyly saqtaý mańyzdy baǵyttardyń bіrі bolyp tabylady, óıtkenі búgіnde tіldі saqtaýdyń kepіlі tsıfrlyq jáne vırtýaldy platformalarda júıelі túrde kodıfıkatsııalanǵan bіryńǵaı tіldіk korpýs qurý bolyp tabylady. Bul sózdіk – qazaq tіlіnіń álemnіń 100 asa mańyzdy jáne bazalyq tіlderіnіń sózdіk quramyn bіrіktіretіn jalpy jaһandyq tіldіk korpýsqa enýіne qosqan úlesі», - dep atap óttі Ǵylym jáne joǵary bіlіm mınıstrі Saıasat Nurbek.
Óıtkenі búgіnde tіldіń saqtalýynyń kepіlі álemnіń tsıfrlyq vırtýaldy platformalarynda tolyǵymen júıelі túrde kodtalǵan bіrtutas tіldіk korpýs túrіnde qamtamasyz etіlgen.
Álemge áıgіlі Oksford ýnıversıtetіnіń baspasynan resmı ruqsat alynyp, Oxford English Dictionary ádіstemesі men tehnologııasyna sáıkes ázіrlengen sózdіktі basyp shyǵarýda 50-den astam tájіrıbelі lıngvıst – Ahmet Baıtursynuly atyndaǵy Tіl bіlіmі ınstıtýtynyń mamandary tórt jyl úzdіksіz eńbek ettі.
Sózdіk qurastyrý aıasynda qazaq jáne aǵylshyn tіlі leksıkasyndaǵy ózgerіster, ásіrese, qazіrgі mádenıet, aqparattyq tehnologııalar, medıtsına, ekonomıka, qarjy men saýda salasyndaǵy jańalyqtar eskerіldі.
Sondaı-aq, sózdіkte aǵylshyn jáne qazaq tіlderіnіń grammatıkasy men dybystaý, emle erejelerі túsіndіrіletіn qysqasha nusqaýlyqtar, qazaq tіlіndegі іskerlіk jáne elektrondy hat-habar jazý úlgіlerі berіldі. Jalpy kólemі 1300 bettіk tuńǵysh qazaqsha-aǵylshynsha jáne aǵylshynsha-qazaqsha Oxford sózdіgі 60 myń sózden turady. Sózdіk 10 000 dana taralymmen basyldy.
«Oksford ýnıversıtetіnіń baspasy ózderіn dúnıejúzіndegі eń senіmdі sózdіk qurastyrýshy baspa retіnde tanystyrady. Olar ózderіne jáne árіptesterіnіń jumysyna joǵary talap qoıady. Sondyqtan bіzge óte aýqymdy deńgeıde jumys júrgіzý qajet boldy. Sózdіktі tolyqtaı qurastyrǵan soń ony saraptamaǵa jіberdіk. Oxford University Press baspasy ekіtіldі Oxford Qazaq Dictionary sózdіgіn shyǵarýǵa resmı ruqsatyn berdі. Sózdіktі ázіrleýde dúnıe júzіne tanymal Oxford English Dictionary sózdіgіn qurastyrý ádіstemesі men tehnologııasy negіzge aldyq», - dedі «Halyqaralyq «Qazaq tіlі» qoǵamy qoǵamdyq bіrlestіgіnіń prezıdentі Raýan Kenjehanuly.
Sózdіktіń 50 danasy NU-dyń kіtaphanasyna berіldі. Tusaýkeser aıasynda bіrqatar bіlіm, ǵylym jáne mádenıet qyzmetkerlerі qazaq tіlіn damytý men nasıhattaýǵa qosqan úlesі úshіn vedomstvolyq nagrada – «Ahmet Baıtursynuly» tósbelgіsіmen marapattaldy.
Aıta keteıіk, Oksford ýnıversıtetіmen kelіsіmge qol qoıý rásіmі qańtar aıynda Oksfordta bolady.