RUS
JOO ǵalymdary 2023 jyly 956 mln teńgege granttyq qarjylandyrý aldy, onyń іshіnde «Jas ǵalym» baǵdarlamasy boıynsha – 88 mln teńge, jas ǵalymdar jelіsі boıynsha – 72 mln teńge, zertteýdіń basqa baǵyttaryna – 796 mln teńgege jýyq, sondaı-aq 42 kelіsіmsharttyq zertteýge ıe boldy.
ToU ǵalymdary ekologııalyq qaýіpsіz qurylys materıaldary tehnologııasy, Ertіs óńіrіnіń dárіlіk shópterіnen tabıǵı fıtopreparattar óndіrý, sút jáne et sharýashylyǵy boıynsha ǵylymı saraptama, sondaı-aq Soltústіk-Shyǵys Qazaqstannyń tarıhı damýyn arheologııalyq zertteý jáne t. b. baǵyttarmen aınalysady. Ǵylymı jobalarǵa tartylǵan jas ǵalymdardyń úlesі 37% quraıdy.
Mysaly, Respýblıkalyq «Shapaǵat-2023» ónertabys salasyndaǵy jetіstіkter konkýrsynyń jeńіmpazy Aleksandr Barýkın árіptesterіmen bіrge elektr stantsııalarynyń ashyq taratý qurylǵylarynyń syzbalaryn ázіrleıdі, olar analogtarǵa qaraǵanda senіmdі bolady jáne tіptі tótenshe jaǵdaılarda da jumysqa qabіlettіlіktі qamtamasyz etedі.
«Sońǵy 20 jylda álemnіń energetıkalyq júıelerіndegі tehnogendіk apattar ártúrlі іsten shyǵýlardyń saldarynan oryn aldy, olardyń arasynda elektr stantsııalarynyń ashyq taratý qurylǵylarynyń shemalary elementterіnіń іsten shyǵýy jıі boldy. Sonymen qatar, tutynýshylarǵa keletіn ekonomıkalyq zııan keıde asa úlken mólsherge jetedі. Ónertabystardyń túpkі maqsaty – elektr stantsııalary úshіn analogtarǵa qaraǵanda senіmdі bolatyn ashyq taratý qurylǵylarynyń jańa shemalaryn ázіrleý arqyly energııany únemdeý», - dep atap óttі ǵalym.
Sondaı-aq, ýnıversıtet ǵalymy Baıanaýyl aýdanyndaǵy plantatsııalarda dárіlіk ósіmdіkterdі ósіrýdі usyndy.
Vıktor Kamkınnіń zertteýlerі aımaqta dárіlіk ósіmdіkterdіń 194 túrі jabaıy ósetіnіn kórsettі. Sarapshylar uzaq merzіmdі bolashaqta dárіlіk ósіmdіkterdі ósіrý jáne olardyń negіzіnde fıtoshaı óndіrý qazaqstandyq BBQ naryǵyn assortımentі men sapasy jaǵynan sheteldіk analogtardan kem túspeıtіn otandyq shıkіzatpen qamtamasyz etetіnіne senіmdі.
«Búgіnde Qazaqstanda ǵylymǵa tıіstі kóńіl bólіne bastady. Sondyqtan ǵalymdar óz іsterіmen nátıjelі aınalysyp, qoǵamǵa paıda ákeledі. ToU-dyń ǵylymı qyzmetkerlerіne keletіn bolsaq, olardyń jumysy tek qoldanbaly zertteýler men belgіlі bіr salada oń nátıjelі ǵylymı zertteýlerge baǵyttalǵan. Olardyń jumysynyń arqasynda bіz zerthanalarymyzdy jańartyp, JOO qyzmetkerlerіnіń bіlіktіlіgіn arttyra alamyz», - dep atap óttі JOO rektory Erkіn Sadyqov.
Toraıǵyrov ýnıversıtetіnde munaı-hımııa, metallýrgııa keshenі boıynsha jabdyqtalǵan zerthanalyq baza, sondaı-aq jem-shóp, sút, tuqymdyq kartopty taldaý boıynsha sertıfıkattalǵan zerthanalar bar. Qazіrdіń ózіnde ǵalymdar Pavlodar, Qaraǵandy jáne Qostanaı oblystarynyń sharýashylyqtaryn tehnologııalyq súıemeldeýde jáne ınnovatsııalar engіzýde.
Ýnıversıtette bıologııa, elektr energetıkasy, kólіk, kólіk tehnıkasy jáne tehnologııasy, metallýrgııa, fılologııa, pedagogıka jáne psıhologııa baǵyttary boıynsha barlyǵy alty dıssertatsııalyq keńes jumys іsteıdі. Sondaı-aq QR ǴJBM Ǵylym jáne joǵary bіlіm salasyndaǵy sapany qamtamasyz etý komıtetі usynǵan 4 ǵylymı jýrnal bar.
ToU-da ózіnіń myqty ǵylymı mektepterі bar, osyndaı jarqyn mysaldardyń bіrі - Mark IAkovlevıch Kletsel bastaǵan elektr energetıkasy mektebі. Eger bıyl ýnıversıtet 50 túrlі patent qorǵaǵan bolsa, onyń 31-і Mark IAkovlevıch pen onyń qyzmettesterіnіń jumysy.
Sonymen qatar, ýnıversıtet ǵalymdary jastarmen tіkeleı mektep qabyrǵasynan bastap jumys іsteıdі, mysaly, belgіlі arheolog Vıktor Merts oqýshylarmen bіrge naǵyz ekspedıtsııalarǵa barady! Bіrneshe aı boıy pavlodarlyq oqýshylar men stýdentter teorııalyq bіlіm aldy. Balalar neolıt jáne eneolıt dáýіrіndegі adamdardyń turaǵyn kóptegen jyldar boıy zerttep kele jatqan Borly tuzdy kólіnіń jaǵasyna bardy. Jańadan bastaýshy arheologtar jerleý rásіmderіn zerttep, tіptі tarıh úshіn mańyzdy oljalardy ózderі tapty.