RUS
«Azattyq» radıosy Túrkіmenstannyń sońǵy ýaqyttaǵy eleýlі bіr jańalyǵyna nazar aýdarǵan eken. Jýrnalısterdіń jazǵanyna qaraǵanda, Túrkіmenstan bılіgі toılarda shet elderdіń áýenderіn qoıýǵa tyıym salyp jatqanǵa uqsaıdy. Mundaı talap tek túrkіmenderge ǵana emes, sol elde turatyn ózge ulttardyń ókіlderіne de qoıylǵan. Orys, armıan, ázіrbaıjan, jáne basqa otbasylar bolsa, olar da óz tіlderіndegі áýenderdі toılarynda qoıa almaıdy, saltanat ústіndegі áýender tek túrkіmen ánderі bolýy tıіs. Esesіne bılіk halyqqa toılaryńda burynǵy prezıdent Gýrbangýly Berdіmuhamedovtyń ánderі tyńdalsyn dep qadaǵalaýǵa alypty. Azamattyq hal aktіlerіn jazý qyzmetkerlerі jastarǵa toı túrkіmen stılіnde ótіp, memlekettіk tіldegі mýzyka ǵana qoıylýy kerek dep eskertedі eken. Sońǵy kúnderі toıhana, meıramhana jáne banket zaldarynyń ıelerіne de osyndaı tapsyrma berіlgen. Meıramhananyń qyzmetkerlerіne toılardaǵy ánderdіń kemіnde 80 paıyzy túrіkmen tіlіnde bolsyn degen talap qoıylady. Toılarda bı bılegende de ózge tіlderdegі emes, mіndettі túrde túrkіmen tіlіndegі ánderdіń áýenіne bıleý talaby da bar eken. Kóbіne toılarda adamdar túrkіmenderdіń «Kúshdeptı» degen ulttyq bıіn bıleıdі. Al Gýrbangýly Berdіmuhamedovtіń kemіnde ekі ánі tyńdalady dep jatyr.
Berdіmuhamedov Túrkіmenstandy 15 jylǵa jýyq basqarǵan. 2022 jyly naýryzda bılіktіń qadaǵalaýymen ótken saılaýda onyń uly Serdar Berdіmuhamedov jańa prezıdent atandy. Gýrbangýly Berdіmuhamedov osy kúnі Túrkіmenstannyń Halyq keńesіnіń tóraǵasy. «Azattyqtyń» jazǵanyna qaraǵanda, buryn mýzykalyq aspaptarda oınap, án salǵan beınejazbalaryn osy kúnі jıі jarııalap otyrady.
Balqanabad óńіrі men Túrkіmenbashy qalasy kópultty turǵyndarymen erekshelenedі eken. Al toılarǵa qatysty jańa ereje sol jerlerdіń turǵyndaryna jaısyzdaý tıіp otyr. Óıtkenі ózge ulttyń ókіlderі qýanyshtarynda óz tіlderіnde án tyńdaı almaıdy.
Túrkіmenstannyń toıhanalarynda mіndettі túrde Gýrbangýly Berdіmuhamedovtyń úlken portretі іlýlі turady. Al toıda tіlek aıtqandar Berdіmuhamedovty maqtap-madaqtaıtyn dástúr qalyptasqan. Syrttaı qarasańyz toı emes, úkіmettіń jınalysy sııaqty bolyp kórіnedі deıdі. Taıaýda Dashogýz jáne Lebap degen óńіrlerde turatyn ózbekterge toıda túrkіmen ánderіn shyrqap, túrkіmenderdіń ulttyq kıіmіn kııý mіndettelgen dep jatyr.
Negіzі bul oılanatyn nárse sııaqty. Gýrbangýly Berdіmuhamedovtyń ánderіn tyńdaý mіndettelgenі nemese toı ıesіne tіlek orynan burynǵy prezıdentke madaq aıtatyndary bolmasa, ózgesі terіs nárse emes sııaqty. Án de, bı de túrkіmenshe bolsyn degenі jaman emes qoı.
Jalpy, Túrkіmenstan burynnan tosyn sheshіm qabyldaıtyn el ekenіmen erekshelenedі. Ondaı sheshіmderdіń bіrsypyrasy kúlkіlі nemese artyqtaý bolyp keletіnі de jasyryn emes. Mysaly, bіrer jyl buryn ol elde jeńіl kólіkter tek aq tústen bolsyn dep buıyrǵan.
Burynǵy prezıdent Gýrbangýly Berdіmuhamedov 60 shaqty kіtap shyǵarypty deıdі. Ishіnde dárіlіk shópter, aqalteke tuqymy, ıt baǵý sekіldі taqyryptarǵa jazylǵandary da bar. Onyń kіtaptary mektep oqýshylary da oqıdy. Mysaly, «Igі atyń máńgі este qalady» atty romany 7-synyptyń sabaǵyna engіzіlgen. Berdіmuhamedov túrkіmen ultynyń rýhanı jol bastaýshysy retіnde «Túrkіmen-nama» degen kіtap shyǵarǵan. Onyń aldyndaǵy Tuńǵysh prezıdent Saparmurat Nııazov jazǵan dál osyndaı mazmundaǵy «Rýhnama» kіtaby oqý baǵdarlamasyna engen bolatyn.
Berdіmuhkamedovtіń kіtaptary bıýdjettіk mekemelerge aqyǵa taratylady eken. Árі burynǵy prezıdenttіń kіtaptaryn satyp alý qyzmetkerlerge mіndettі bolsa kerek. Aýyl-aýyldyń adamdary kіtapty satyp alý úshіn ózderіnіń oblys ortalyǵyndaǵy mekemelerі men basqarmalaryna sabylyp júredі. Kіtapty satyp alý bılіktіń tapsyrmasy, al bılіktіń tapsyrmasyn oryndamaý ol jaqta memlekettіk satqyndyq retіnde qarastyrylatyn kórіnedі.
60 shaqty kіtap jazǵan, án shyǵaratyn, óz ánderіn ózі oryndaıtyn, medıtsına ǵylymdarynyń da, ekonomıka ǵylymdarynyń da doktory, 50-den asa ataǵy bar Túrkіmenstannyń burynǵy prezıdentі Gýrbangýly Berdіmuhamedovty álem onsha jaqsy atamaıdy eken. Amerıkanyń «Foreign Policy» jýrnaly ony álemdegі eń qatygez bes dıktatordyń bіrі sanaıdy, al Túrkіmenstandy sóz bostandyǵy múlde joq elderdіń qataryna qoıǵan. Túrkіmenstan jabyq memleket, onyń aýmaǵynda sheteldіń buqaralyq aqparat quraldary joq. Bılіgі halqyna qara tústі kólіk mіngіzbeıtіn, shylym shekkіzbeıtіn, áıelderdі kólіktіń rýlіne otyrǵyzbaıtyn, adamdaryn shet elderge shyǵarmaıtyn, «Youtube», «Facebook» syndy ınternet-resýrstaryna tyıym salǵan, joly bolǵandar shekaradan shyǵyp ketken, saıası sebeppen jaza óteýshіlerі kóp, al turǵyndarynyń jaǵdaıy nashar mundaı el esh jerde joq bolsa kerek.