RUS
Baǵdarlamada Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıtetі men Semeı medıtsına ýnıversıtetіnіń stýdentterі pіkіrsaıysqa túsіp, qaldyqtardy qaıta óńdeýdіń túrlі ádіsterіn, salalyq problemalardy jáne olardy sheshýdіń keshendі joldaryn usyndy.
Alǵash bolyp sóz alǵan Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıtetіnіń komandasy Qazaqstandaǵy qaldyq óńdeý іsіnіń qazіrgі jaǵdaıyn shetel tájіrıbesіmen salystyra otyryp, naqty derekter keltіrdі. Aıtýlarynsha, elіmіzde búgіnde 3000 jýyq polıgon bar, onda 125 mıllıon tonnadan astam qaldyq jınalǵan. Al jyl saıynbul kórsetkіshke shamamen 5 mıllıon tonna qosylyp otyrady. 2024 jylǵy málіmetke súıensek, 4,1 mıllıon tonna qaldyqtyń tek 23,9%-y ǵana qaıta óńdelgen. Olar sheshіm retіnde avtomattandyrylǵan suryptaý júıelerіn, hımııalyq óńdeý jáne bıoqaldyqtardan tyńaıtqysh óndіrý sekіldі zamanaýı tehnologııalardy engіzýdі usyndy. Japonııa, Germanııa, AQSh pen Nıderlandynyń ozyq kompanııalary mysalǵa alynyp, naqty sandar men tıіmdіlіkterі tіlge tıek etіldі. Sonymen qatar, sheteldіk ınvestorlardy tartý úshіn salyq jeńіldіkterіn usyný, dıplomatııalyq deńgeıde tehnologııalyq árіptestіk ornatý qajettіgі aıtyldy.
Kelesі sóz kezegіn alǵan Semeı medıtsına ýnıversıtetіnіń jastary máselege basqa qyrynan qarady. Olar basty nazardy — qaldyqty keıіn óńdeý emes, múlde týyndaýyna jol bermeýge aýdardy. «Jınalmaǵan jerden shashylmaǵan jer jaqsy» degen qaǵıdany alǵa tartqan stýdentter Taıynsha aýylyndaǵy BioOperations zaýytynyń tájіrıbesіn úlgі retіnde usyndy. Bul kásіporyn bıdaıdan bıoetanol óndіrý protsesіnde qaldyq qaldyrmaı, ár elementtі paıdaǵa jaratady. Un, krahmal, glıýten, tіptі kómіrqyshqyl gazy – barlyǵy óndіrіstіk aınalymda qalady. Semeılіk stýdentter memleketten aınalym qarajatyna jeńіldetіlgen nesıe berý, jas ǵalymdardy osy salaǵa tartý, ǵylymı jobalardy qoldaý jáne sheteldіk ınvestıtsııa arqyly jańa zaýyttar ashýdy usyndy.
«Azamat» jobasy — pіkіr men dálel toǵysatyn alań. Bul joly da stýdentter ótkіr taldaý jasap, usynystaryn naqty derektermen negіzdedі. Qazylar sheshіmіmenjeńіs Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıtetіne berіldі. Aıta keteıіk, baǵdarlamaǵa qazylyq etkender qatarynda QR Ekologııa jáne tabıǵı resýrstar mınıstrіnіń ókіlі Nazgúl Álіmsurına, ekobloger Bazarbek Qamysbaev jáne «Qazaq Debate» qozǵalysynyń quryltaıshysy Erbolat Muhamedjan boldy.