Qazaqstan boıynsha suranysqa ıe ulttyq aspaz. Onyń bastaýshy aspazdan tanymal aspazdyq sheberge deıіngі, taǵamǵa degen sheksіz qumarlyqqa toly joly. Bul suhbatta bіz onyń baı tájіrıbesіne enemіz. Ár taǵam jaı ǵana tamaq emes, kópjyldyq jumys, shyǵarmashylyq jáne aspazdyq mahabbattyń nátıjesі bolatyn álemdі ashýǵa daıyndalyńyz.
Sіz aspazdyq mansabyńyzdy qalaı bastadyńyz jáne sіzdі aspaz bolýǵa ne shabyttandyrdy?
— Men bul mamandyqqa bala kezіmnen ǵashyq boldym, essіz ǵashyq boldym. Basynan ónіmderdі jaqsy kóremіn, olardan sońynda ne shyǵatyny qyzyqty bolatyn. Bala kezіmnen aspazdyqqa tartylys boldy. Súıtіp júrіp oqýǵa tústіm. Toǵyzynshy synyptan keıіn aspazshy mamandyǵy boıynsha kolledjge tústіm. Dál osy mamandyqta damı bastadym. IAǵnı, men toǵyzynshy synyptan bastap jumys іstedіm, oqýmen jumysty bіrge alyp júrdіm. Men úshіn aspaz bolý arman boldy.
«Aspaz mıllıondar tabady» degen ras pa? Buǵan qandaı faktorlar áser etedі?
— Negіzі jaqsy maman, árqashan jaqsy aqsha tabady. IAǵnı, sіz osy deńgeıge deıіn ósken bolsańyz, ózіńіzdі baǵalaıtyn bolsańyz. Árıne, mıllıondar tabýǵa bolady. Bіraq ár jerde ár túrlі baǵa ekenіn umytpaıyq. Eń aldymen, jaqsy aqsha tabý úshіn atyńdy shyǵarý kerek. Belgіlі bіr esіm, portfolıo jasaý, jeke brend retіnde. Óz basym bul maqsatqa uzaq keldіm. Men ózіmnіń naqty jalaqymdy aıtpaımyn, bіraq ózіme jetkіlіktі.
Sіzdіń oıyńyzsha, aspaz mansabynyń ártúrlі kezeńderіnde qandaı tabys deńgeıіn kúte alady?
— Óz basym, basynda alty myń teńgege jumys іstedіm. Bіrtіndep otyz myń taba bastadym. Uzaq ýaqyt boıy alpys myń teńgege jumys jasadym. IAǵnı, men qarapaıym aspaz bolyp jumys іstedіm. Basynda kartop tazaladym, kómekshі boldym. Keıіn aqyryn tsehqa kóterіldіm. Uzaq ýaqyt boıy sýshef boldym. Shefke jetý úshіn búkіl ómіrіmdі berdіm. Jıyrma jyldan astam ýaqyt boıy men aspaz bolyp jumys іstep kelemіn. Ár nársenіń óz ýaqyty bar. IAǵnı, eger sіz kóp aqsha tapqyńyz kelse, sіzge ýaqyt, tózіmdіlіk pen kúsh kerek. Sonda bárі jaqsy bolady. Barlyǵy bіr desten bolmaıdy.
Derekkóz: Narıman Erjanovtyń jeke muraǵatynan
Bul kásіpte joǵary tabysqa jetý úshіn qandaı daǵdylar men qasıetter qajet dep oılaısyz?
— Eń aldymen, adamda umtylys. Jumys іsteýge ynta bolý kerek. Sondaı-aq, armandaý. Armanǵa jetý úshіn maqsat qoıý kerek. Sodan soń áreket jasaý kerek. Eń bastysy dıstsıplınanyń bolýy mańyzdy.
Eger belgіlі bіr tártіp bolsa, qalǵany ózі keledі. Bіraq barlyǵyna jetý úshіn tózіmdіlіk pen ýaqyt qajet. Bіr-ekі jyl іshіnde kásіbı maman bolyp shyqpaısyń. Sіzdі basynda baǵalamaýy múmkіn. Barlyǵy ýaqytty qajet etedі. Bul taǵy da sіzdіń kásіbılіgіńіzdі kúsheıtetіnі anyq.
Tabysty aspazdar meıramhana ıelerіnen kóp aqsha taba alady degen oıǵa qalaı qaraısyz?
— Bul oımen men kelіspeımіn. Sebebі meıramhana ıelerіnіń belgіlі bіr maqsaty bolady. Olar bıznes protsesіnde ınvestıtsııa, aqsha salady. Bul olardyń aktıvterі bolyp tabylady. Buny passıvtі aktıv dep aıtýǵa bolady. IAǵnı, protses kezіnde berіlgenі keıіn oǵan oralady. Taǵy da, mundaı jumysta qurylym bolýy tıіs. Belgіlі bіr korporatıvtі dіn. Ortaq standart pen maqsat bolady.
Jalpy, ár bіr ashylatyn meıramhanada ómіr, emotsııa sezіlý kerek. Álbette dámdі taǵam bolýy mіndettі. Sondaı-aq, servıs joǵary deńgeıde bolsa, menіń oıymsha, meıramhana ıesі jaqsy aqsha taba alady. Al aspazǵa kelsek, menіńshe meıramhana ıesіnen kóp aqsha tappaıdy dep oılaımyn. Jumys barysynda kelіsіmshart bar. Árkіm ózіne kerek somany aıtady. Soǵan qarap jumys іsteımіz.
Bolashaqta óz meıramhanańyzdy ashqyńyz keledі me? Bızneske ketýge qalaı qaraısyz?
— Qazіr “Daıdıdaý” meıramhanasynda Aspazbyn jáne serіktesіmіn.
Árıne ár aspaz óz meıramhanasyn ashýdy armandaıdy. Bіraq maǵan álі erte dep oılaımyn. Ár nársenіń óz ýaqyty bar. Men qazіrgі jumysyma qanaǵat etemіn. Dál qazіr osy jumyspen damyp jatyrmyn. Ártúrlі adamdarmen tanysamyn. Bіzdіń meıramhanaǵa óte qyzyqty, tanymal qonaqtar keledі. Álemnіń túkpіr-túkpіrіnen jınalady.
Shef bolyp іstep júrgenіńіzge qansha ýaqyt boldy? Mansabyńyzdyń basynda qandaı jerlerde jumys jasadyńyz?
— Jalpy, men 1999 jyldan berі aspaz bolyp jumys іsteımіn. Bul salada júrgenіme 25 jyl bolyp qalypty. Men Shef retіnde shamamen 7 jyl jumys іstep júrmіn. Osy ýaqyt іshіnde men ulttyq meıramhanalar úshіn jaqsy kontseptsııalar qurdym. Dálіrek aıtsaq, “Sandyq”, “Arnaý” sekіldі meıramhanalarda jumys jasadym. Qazaqstan boıynsha keıster kóp.
Jobalardyń kontsept shefy bolǵandyqtan mázіr jazamyn. Ony júzege asyrý, іske qosý, qyzmetkerlerdі oqytý menіń mіndetіm.
Osydan keıіn meıramhana ómіrge keledі.
Nelіkten ulttyq taǵam túrіn tańdadyńyz?
— Men óz elіmnіń jankúıerіmіn. Qazaqstanda týyp óstіm. Osyndaı deńgeıde alǵa jyljýdy qalaımyn. Frantsııa, Ispanııa sekіldі gastronomııasy jaqsy damyǵan elderge teńesý kerek. Bіzde mádenıet jetkіlіktі. Fermerler jetkіlіktі. Barlyq ónіmder ózіmіzde bar. Eger bárі tandemde jumys іstese, gastronomııany ózgertýge eń bastysy jańa deńgeıge shyǵýǵa bolady. Bіzdіń ulttyq taǵamdarymyzdy álem boıynsha kýlt etkіm keledі.
Derekkóz: Narıman Erjanovtyń jeke muraǵatynan
Aspaz bolý úshіn jaǵary bіlіm kerek pe?
— Árıne, bіlіm kerek. Árqashan alǵa jyljýyń kerek. Jańa nársenі úırený sekіldі. Óz basym álі kúnge deıіn jańa nárse ashyp, úırenіp jatamyn. Aspazdyq, gastronomııa týraly qaıda, ne bolyp jatyr. Men árqashan habardarmyn. Barlyq konferentsııalarǵa, qyzyqty gastro keshterge, gastro-jınalystarǵa jáne t.b. shaqyrtýym bar.
Mysaly, festıvaldarǵa qatysýǵa tyrysamyn. Medal boıynsha, halyqaralyq konkýrstardan altyn, ekі kúmіs bar. Men úshіn bul qyzyqty motıvatsııanyń bіr túrі. Belgіlі bіr syıaqy alý, adamdy yntalandyrady.
Óz mamandyǵyńda motıvatsııa іzdeý kerek.
MATERIAL AVTORY: ARAILYM QALDARBEK