RUS
2020 жылдың қараша айында ҚР Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев "Саяси қуғын-сүргін құрбандарын толық ақтау жөніндегі мемлекеттік комиссия туралы" Жарлыққа қол қойды.
Маңғыстауда құрылған комиссия құрамына мұрағат қызметкерлері, өлкетанушылар, тарихшылар, университет оқытушылары, заңгерлер мен жазушылар, журналистер және араб тілін зерттеуші мамандар енді. Үш жыл ішінде олар Маңғыстау мемлекеттік мұрағатындағы құжаттарды зерттеді, Алматы, Атырау, Ақтөбе, Қызылорда облыстарында болды, ҰҚК архиві мен Ұлттық мұражайда, Президент мұрағаттарын қарады. 2,5 мыңнан астам іс қаралып, 450 мың бет зерттелген.
Өткен жылдың қорытындысы бойынша көтерілістерге қатысқан 156 адам, 1055 босқын, ұжымдастырудың 17 құрбаны, 404 әскери тұтқын, 21 дін өкілі толық ақтауға ұсынылған. Қазіргі уақытта толық ақтауға дайындап жатқан тізімде 5652 адам бар. Әзірге олар бойынша тек сараптама жүргізілуде. Бүгінде жұмыс тобының мүшелері Маңғыстаудағы қуғын-сүргін тарихына қатысты құжаттар табылған Ташкент қаласында сапарда жүр. Соның бірі - Маңғыстаудан шыққан көтерілісшілерге қарсы шайқастарға қатысқан әскери ұшқыштардың естеліктері.
Қазір комиссия Түркіменстанның сыртқы істер министрлігінен мұрағатына жіберу жөнінде шешімін күтуде. Жұмыс тобы қуғын-сүргінге ұшыраған маңғыстаулықтардың ұрпақтары тұратын Саратов, Волгоград, Орынбор облыстарына баруды жоспарлап отыр.
"Өткен жылы Маңғыстауда Адай көтерілісі ошақтарының картасы таныстырылды. Оны құрастыруға бірнеше өлкетанушы қатысты. Картаның өлшемі 180 см-ден 250 см-ге дейін. оған көтеріліс ошақтары, көтерілісшілер мен жазалаушы отрядтардың маршруттары, көтерілісшілер басшыларының есімдері жазылған. Картаға Мемлекеттік комиссияның арнайы QR-коды алынды, қазір интерактивті картаны енгізу жұмыстары жүргізілуде. Бұл қолда бар деректерді толықтыруға мүмкіндік бермек", – дейді саяси қуғын-сүргін құрбандарын толық ақтау мәселелері жөніндегі жұмыс бөлімінің басшысы Арман Нұрғазиев.
Басқа да маңызды жаңалықтар Telegram арнамызда!