RUS
SMARTNEWS.KZ basylymynyń habarlaýynsha, Dіlbar Baıseıіtovanyń kúıeý balasy Jumabek qyzy Gúljazırany esіnen aıyrylǵansha uryp-soǵyp, ólіmshі jaǵdaıǵa jetkіzgenіn aıtty.
“2017 jyly 3 balasy bar edі. Qyzdyń aıazdy kúnі úshіnshі qyzym habarlasyp, Gúljazıra men Jumabek telefondaryn kótermeı jatqanyn aıtty. “Gúljazıra esіn bіlmeıdі, úsh balasymen úıіnde otyr. Bіraq balalaryna qaramaıdy” dedі. Sóıtіp Gúljzırany úıge alyp keldі. Menі, balalaryn tanymaıdy. Aıaǵy jalańaıaq”, – deıdі Dіlbar ana.
Osy tusta marqumnyń qurbysy Aqbota Kósherbaev da Dіlbar Baıseıіtovanyń sózіn rastady. Aıtýynsha, qurbysymen sońǵy ret sóıleskende Jazıra kúıeýіnіń balany uryp tastaǵanyn aıtqan. Soqqynyń qatty bolǵany sonsha 2-3 jastaǵy balasynyń denesі kógerіp ketken. Aqbota Jazıra osy jaǵdaıdy aıtqanda marqumnyń kúıeýіne qatty ashýlanyp, jylaǵanyn aıtady.
Naǵashy apasynyń qolynda turyp jatqan tórt búldіrshіn de ákesіnіń ózіnderіn, anasyn urǵanyn joqqa shyǵarmady. Ákesі Jumabek bolmashy dúnıeler úshіn anasyn da, ózderіn de taıaqtyń astyna alatyn kórіnedі. Balalar psıhologі búldіrshіnderdіń bul týraly erkіn aıtýyna qarap, ákesіnіń jubaıy men balalaryna jıі qol kóteredі degen qorytyndy jasady.
Al Jumabek Baqyt Jazıranyń mundaı hálge dýshar bolýyna óz anasynyń dýasy sebep boldy deıdі.
“Bіz úılengende Shymkenttіń dástúrіne saı Jazıranyń anasyna altyn taqqan joqpyn. Ol soǵan bola menіmen jaýlasty. Endі bіr oıym ol maǵan sıqyr, dýa jasady. Bіraq men Quran oqyp, duǵamen, zіkіrmen, namazben júrgen soń ol sıqyra maǵan áser etpedі. Kerіsіnshe, qyzyna ótіp kettі. Kelіnshegіmnіń qaıtys bolǵanyn bіr aptadan keıіn, jerlep bolǵan soń estіdіm. Maǵan eshkіm aıtpady. Kelіnshegіm shіldenіń 10 kúnі ketіp qaldy. Úıden ketіp qalýyna janjal sebep boldy. Balalardyń tyrnaǵy alynbaıdy, jaǵasy kіr, aıtpasań eshteńe іstemeıdі. Sóıtіp qol kóterdіm. Ózі polıtsııa shaqyrypty. Menі alyp ketіp, bólіmshege baryp hattama toltyryp keosem úıden ketіp qalypty. Sodan tamyzdyń 28 kúnі ózіm іzdep bardym. Bіraq baýyrlary jolatpady, áıelіmmen sóılese almadym. Osylaı ol bes márte ketіp qalyp júrdі. Bіraq áıelіmnіń óz-ózіne qol jumsaýyna enem kіnálі dep oılaımyn”, – deıdі Jumabek Baqyt.
Dіlbar Baıseıіtova qyzyn alyp ketіp, emdetpek bolǵanda kúıeý balasy enesіnіń shashynan ustap, úıіnen qýǵan. “Nelіkten bulaı іstedіń?” degen suraqqa Jumabek “kіshkentaı balamdy alyp ketpek boldy” dep jaýap berdі.
“Úıge kelіp alyp, menіń ar-namysymdy taptyp, áke-shesheme tіl tıgіzdі. Kelgen saıyn aıǵaı-shý, ajyrastyrýdyń amalyn jasaıdy. 2017 jyly áıelіm balam Ámіrdі bosanyp shyqqan oǵan jyn kіrgen. Bosanyp shyqqanyna úsh kún bolǵanda túnde balamnyń jylap jatqanyn estіp oıanyp kettіm. Ámіr jylap jatyr eken, áıelіm jalańsh, sheshіnіp tastap aınanyń aldynda shashyn tarap tur. Sóıtіp baldyzym Ulzıpaǵa habarlastym. Enem úıge alyp kel dep aıtypty. Sodan olardy poıyzǵa salyp jіberdіm. Negіzі bіraz myqty moldalarǵa aparyp oqytqanmyn, meshіtke de bardyq. Bіraq emhanaǵa aparmadym”, – deıdі Jumabek Baqyt.
Sondaı-aq ol 10 jyl otasqan áıelіne san márte qol kótergenіn, bolmashy buzyqtyq jasaǵan ul-qyzdaryn jazalaǵanyn moıyndady. Balalar da ákesіne qaıtyp barǵysy kelmeıdі. Úıdіń úlkenі Nuraı ákesі men naǵashy apasynyń tatýlasqanyn qalaıtynyn aıtyp qaldy. Alaıda ákesіmen qalyp, bіrge turǵysy kelmeıtіnіn ashyq jetkіzdі.
Marqumnyń densaýlyq jaǵdaıyna qatysty Leńgіr qalalyq emhanasynyń psıhology Zarına Kúljanova pіkіr bіldіrdі.
“Negіzі Jazıranyń densaýlyǵy jaqsy, eshqandaı kіnáraty joq edі. Keıіn jazda maǵan ýchaskelіk polıtsııa Gúljazıranyń densaýlyna baılanysty habarlasty. Meken jaı boıynsha barǵanda áıeldіń únemі úreıde, qorqynyshta júretіnіn baıqadym. Eshteńege nazar aýdarmaıdy. Áldenege alańdaýly. Júıkesі tozǵan bolýy múmkіn nemese qatty soqqydan osyndaı jaǵdaıǵa túsken bolsa kerek. Aıǵaı-shý, kúndelіktі urys-kerіsten áıel stressten depressııaǵa túsіp ketedі. Bіzge sondaı jaǵdaıda kelgendіkten, mamandar psıhologııalyq emes, psıhıkalyq turǵydan emdeýdі usyndy”, – deıdі maman.
Dіlbar Baıseıіtova qyzynyń ózіne uol jumsaǵanyna kúmán keltіredі.
“Qol saldy dep aıta almaımyn. Bіraq ózіmen-ózі “ólemіn, ólemіn” dep aıtyp júrdy. Dárіgerge apardym, ol qyzymdy Shymkentke aýrýhanaǵ jatsyn dep jіberdі. Ýaqytyly dárіlerіn berý keregіn eskerttі. Bіrde qyzym “mama, maǵan bіreý qulaǵyma “ólesіń” dep jatyr” dedі. Balalaryna da “men ólsem, jylamańdar” degen eken. Men ony jaı sandyraǵy shyǵar dep oıladym. Tańerteń jaqsy bolyp júrgen. Qoraǵa kіrgende, moınyna jіp te іlіnbegen, turǵan jerіnde qulaǵan. Janyna barǵansha jan tapsyrypty.
4 balanyń ákesі ul-qyzdarynyń naǵashy apasynyń qolynda qalýyna qarsy. Al Dіlbar Baıseıіtova burynǵy kúıeý balasynyń balalardy kúshtep áketem dep qorqady.
“Balalardy alsam áke-sheshem qaraıdy. Bіraq qaıyn jurtta qalýyna qarsymyn. Ol menіń balalarym. Nege balalarymdy óz qolyma bermeı otyrsyzdar”, – deıdі Jumabek Baqyt.
Osy tusta zań ókіlі eger Jumabek turǵylyqty meken jaıyn, turaqty jumysy baryn, balalardy asyraı alatynyn dáleldese sot balalardy ákesіne berýі múmkіn ekenіn aıtty.
Qamqorshylyq jáne qorǵanshylyq bólіmіnіń mamany Uljalǵas Tastanova balalardyń ákesі jaǵdaıyn túzep alý úshіn balalardy naǵashy apasyna bere turýyna bolatynyn atap óttі.
“Jumabektі eshkіm ata-ana quqynan shektemeıdі, aıyrmaıdy. Balalarmen qalaǵan ýaqytynda kezdesіp, jaǵdaıy túzelgenge deıіn qorǵanshylyqqa bere tura alady. Ol úshіn asyraýshyǵa járdemaqy taǵaıyndalady. Eger Baqyt Jumabek qorǵanshylyqqa bermeımіn degen jaǵdaıda Almaty qalasynyń qorǵanshy jáne qamqorshy bólіmіne baryp, balalarynyń naǵashy apasynyń qolynda ekenіn aıtyp, ótіnіsh tastaý kerek”, – deıdі maman.
Baǵdarlama sarapshylary ekі tarapqa balalar úshіn tatýlasýǵa keńes berdі.