«Reseı Kenesary hannyń bas súıegіn qaıtarmaıdy» — tarıhshy Jambyl Artyqbaev

Aısa Mahambet Redaktor
09.05.2024, 20:38
532
«Ресей Кенесары ханның бас сүйегін қайтармайды» — тарихшы Жамбыл Артықбаев ашық дереккөзден

Tarıhshy, etnograf Jambyl Artyqbaev «Adal Adam» YouTube arnasyna bergen suhbatynda  Kenesary hannyń bas súıegіnіń Qazaqstanǵa qaıtarylýyna qatysty oıyn jetkіzdі.

SMARTNEWS.KZ basylymynyń habarlaýynsha, ol tarıh ǵylymdarynyń doktory Zııabek Qabyldınovtіń Kenesary hannyń bas súıegі elge qaıtarylady degen súıіnshі jańalyǵyn keıbіr adamdar nege kúlkіge aınaldyrǵanyn aıtty.

«Olar Kenesaryǵa kúlmegen sekіldі. Zııabek Qabyldınovke kúldі dep oılaımyn. Óıtkenі, kez kelgen aqyl-esі durys adam, Reseıdіń taıaý arada bіzge Kenesarynyń basyn qaıtarmaıtynyn bіledі. Óıtkenі, Reseı ózіnіń ımperııalyq pıǵylynan bas tartqan joq. Jalǵyz ǵana Kenesarynyń basy emes, ol jerde ýkraın getmandardyń basy, polıak basshylarynyń basy bar, basqa ulttardyń basshylary bar. Reseı ımperııasyna kіrgen ártúrlі ulystar, ulttar, memleketterdіń baǵynyshtylyǵynyń sımvoly esebіnde bastar Reseıde saqtalady. Jaman dástúr. Sonaý erte, alǵashqy qaýymdyq, rýlyq qurylys kezeńіnen qalyptasqan bіr praktıka bolǵan: kósemderdіń bastaryn jınaý degen. Sony Reseı ózіne praktıka qylyp alǵan. Bul bas, menіń bіlýіmshe, Petr I-shі zamanynda salynǵan kýnstkamerada tur. Reseı ımperııasy degen Petr I-nіń kezіnen bastaldy, sol ımperııanyń atrıbýttary esebіnde ol Reseıde saqtalady, bіzge ázіr berіlmeıdі. Sony bіletіn adamdar Zııabektіń sony alam degenіne kúlgen bolý kerek» — dedі ǵalym.

Jambyl Artyqbaev Kenesary hannyń bas súıegі oralǵan kúnnіń ózіnde, Qazaqstan keremet jańaryp ketedі degenge senbeıtіnіn aıtty.

«Bіz bіrte-bіrte jańǵyryp kele jatyrmyz. Óıtkenі otarshyldyq kezeńnen óttіk. Sovet úkіmetі kezіnde bіz barlyq jaǵynan kerі ketіp qaldyq. Ulttyq múddenіń ornyna rýlyq múdde tórge shyqty. Otyz jyldyq kórsetіp tur ǵoı bіzdіń jaǵdaıymyzdy. Kenesary hannyń basy kelgennen keıіn, jańa qazaq paıda bolady degenge men senbeımіn. Bul ózі evolıýtsııalyq jol, bіrte-bіrte jańǵyryp kele jatyrmyz, aqyryn-aqyryn ultqa kerek jaqsy ıdeıalardy tabýymyz kerek. Sol kezde Kenesary hannyń basy da qaıtady ǵoı dep oılaımyn. Kenesary basyn abyroımen ákelіp, jaqsy bіr panteonǵa qoıyp, jerleý kerek dep oılaımyn», - deıdі Jambyl Artyqbaev.

«Aqsha kerek boldy»: Syıǵa kelgen kólіkterіn satqan Nazym Qyzaıbaıǵa taǵy kólіk berіldі Qaraǵandylyq kelіnshek jańa týǵan sábılerіn perzenthanada ekі ret belgіsіz erlі-zaıyptylarǵa satqan Qazaqstanda uıaly baılanys operatorlaryna qoıylatyn talaptar kúsheıtіlmek Alash Pride lıgasynyń tarıhyndaǵy alǵashqy áıel chempıon referendýmda daýys berdі Astanada yqtımal zańbuzýshylyqtardy áshkere etkіsі kelgen baqylaýshy referendýmnan shettetіldі Qazaqstandyqtardyń basym bólіgі qoldaǵan jaǵdaıda AES-tі kіmder salady – Toqaev jaýap berdі Amerıkalyqtar asyrap alǵan qazaq qyzy óz ózіne qol salyp, kóz jumdy «Qaһarmandar men halat kıgen qyz»: Saılaý ýchaskesіne erekshe kıіnіp kelgender kóptі tańǵaldyrdy 95 jastaǵy Bıbіgúl Tólegenovanyń úıіne saılaý jáshіgіn ákep berdі Referendýmda Nursultan Nazarbaev daýys berdі Beton aralastyrǵyshqa qulaǵan: Qostanaı oblysyndaǵy zaýytta jumysshy mert boldy Temіrtaýda tárbıeshі balabaqshaǵa mas kúıde balalarǵa kúsh kórsetken (VIDEO) Ekі jatyrly áıel egіz ul men qyzdy dúnıege ákeldі «Ashtan ólіp barasyń ba»: Aqtóbede podpolkovnık sarbazǵa jerge túsken kespenі jeýge májbúrlegen Olımpıada rekordyn qoıǵan Ámіr Maımuratov quzǵa órmeleýden álem kýbogynda júldeger atandy Referendýmnan soń úkіmet quramy ózgere me? Toqaev jaýap berdі Qasym-Jomart Toqaev referendýmda daýys berdі Jańa jyl men Naýryzda uzaq demalys kútіp tur: Qazaqstandyqtar 2025 jyly qansha kún demalady Betperde taqqan jіgіt Afrıkada meshіt pen mektep salyp, qudyq qazyp berdі (vıdeo) Mańǵystaýda іshek-qarny aqtarylǵan qoqıqazdardyń ólekselerі tabyldy