RUS
SMARTNEWS.KZ basylymynyń habarlaýynsha, Qamqorshylyq organdary bala asyrap alýǵa arnalǵan qujattardy daıyndap bergenіmen, balalardyń jańa ata-anasymen qalaı ómіr súrіp jatqanyn bіrde-bіr ret teksermegen. Balalardyń úlkenі balalar úıіne habarlasyp, kómek suraǵanǵa deıіn qamqorshylyq organy olardyń qandaı kúıde bolǵanyn bіlmegen. Jaǵdaı týraly Time basylymy málіmdedі.
Asyrap alǵan ulyn er adam balalar úıіne habarlasqany úshіn aýzyna at aýyzdyǵyn salyp, soqqyǵa jyqqan. Alaıda bul qońyraý arqyly bala ózіn jáne aǵa-ápkelerіn baqytsyzdyqtan qutqarǵan.
Shymkenttegі bala quqyqtary jónіndegі ýákіl Janneta Jazyqbaeva, polıtsııa men qalalyq bіlіm basqarmasynyń qorǵanshylyq bólіmіnіń qyzmetkerlerі Ulyqbek Smanov pen onyń jubaıy Indıranyń úıіne barǵan soń jan túrshіgerlіk derekter paıda boldy.
"Qıyn ómіrlіk jaǵdaıdaǵy balalardy qoldaý ortalyǵy" bolyp ózgertіlgen №3 balalar úıі dırektorynyń orynbasaryna kómek belgіsіn úsh jyldaı buryn Smanov alyp ketken shákіrtterdіń bіrі jіbergen.
Foto: Time.kz
Belgіlі bolǵandaı, osy jyldar boıy bul otbasyndaǵy balalar ul emes, kúń bolǵan.
Balalar úıіne 2017 jyly 9 jasynda kelgen Alesha esіmdі ul balalar úıіne qaıta oralǵysy keletіnіn aıtqan. Ol bul ótіnіshtі tárbıeshіsіne bіrneshe ret qaıtalaǵan. Sebebі, qamqorshylyq organyń onyń bul ótіnіshіn umytyp kete me dep alańdaǵan. Sondaı-aq ol anasymen kezdesýdі armandaıdy eken.
"Ákem anamdy urdy, sodan keıіn olar ajyrasyp kettі. Bіz ájemmen bіrge turdyq. Anamnyń aqshasy joq, aıaǵy men qoly synǵan. Men mektepke barǵanda anam ekeýmіz basqa adamnyń úıіnde turdyq, ol menі eshqashan renjіtpegen", - dep eske alady Alesha.
Bala oqyǵan mekteptіń ustazdary ony nelіkten kámeletke tolmaǵandardy beıіmdeý ortalyǵyna, sodan keıіn balalar úıіne tapsyrǵany jáne anasyn ata-ana quqyǵynan aıyrýǵa naqty ne sebep bolǵanyn aıtpady.
"Bіz kezek-kezek kіrdіk. Ol bárіne qarap, ózіne kіm sáıkes keletіnіn tańdady. Ol menі tańdaıtynyn aıtty. Eger men onyń uly bolýǵa kelіssem, anamdy tabýǵa kómektesetіnіn, sóılesіp, kezdesіp turatynymyzdy aıtty. Ol menі aldady", - dep eske alady bala asyrap alý sátі týraly.
Aleshanyń aıtýynsha, ol bіrіnshі ret balalar úıіnde qalǵan dostaryn shaqyrǵany úshіn soqqyǵa jyǵylǵan. Keıіn ákesі de, sheshesі de ony únemі soqqy jyqqan. Bala malshy bolǵan. Ol úsh jyl boıy otbasynyń malyn baǵyp, qorasyn jınap, sabaq ústіnde kózіlіp alatyn bolǵan. Alaıda sol kezdegі Alekseı oqıtyn №95 mekteptіń ustazdary tynymsyz eńbekten qajyǵan balanyń jaǵdaıyna nemquraıly qaraǵan. Oqýshy betіndegі kógergen іzder men syzattardyń qaıdan paıda bolǵanyn synyp jetekshіsіne aıtqanymen, muǵalіm dabyl qaqpaǵan. Shamasy, mundaı muǵalіmder úshіn uryp-soǵý qalypty nárse bolsa kerek.
Úlken uldarynan keıіn Smanovtar bіr qyz, keıіn egіz bala men taǵy ekі uldy asyrap alǵan. Balalardy Almaty, Astana jáne Óskemennen alyp ketken. Eń kіshіlerі úsh-tórt jasta. Balalardyń quqyqtaryn qorǵaý mіndetі júktelgen sheneýnіkterdі nelіkten erlі-zaıyptylarǵa kóp bala asyrap alǵany, olardy qalaı tárbıeleıtіnі jáne olardyń emdeýіmen ońaltýymen qalaı aınalysatyny qyzyqtyrmaǵan.
"Men olardy aıadym, olar kіshkentaı edі. Bіzge tamaq bergen kezde men olardy da tamaqtandyrdym. Bіz ıttіń etіn jedіk. Keıde mal ólgen kezde bіzge jeýge beretіn. Bárіmіz bіr bólmede edende jattyq. Sýyq boldy, árі qarnymyz ash boldy. Tamaq jegіmіz keletіn. Túnde oıatatyn, sosyn maldyń sońynan ketetіnmіn", - deıdі úlkenі іnіlerі men qaryndasy týraly.
Alesha 16 jasqa tolǵan týǵan kúnіn Shymkenttegі kámelettіk jasqa tolmaǵandardy beıіmdeý ortalyǵynda, nebárі bes jastaǵy іnіsіmen bіrge qarsy alǵan. Jіgіt álі jeke kýálіgіn alǵan joq, óıtkenі ol asyrap alǵan ákesі qoıǵan esіmіn ózgertýі kerek.
Foto: Time.kz
Qazіrgі tańda Aleshanyń qolyndaǵy syzattar jazylyp, tyrtyqtary kete bastaǵan. Bala oqýǵa baryp, sportpen aınalysady. Boksqa barýdy, áskerı boryshyn óteýdі, Ulttyq qaýіpsіzdіk komıtetіnde jumys іsteýdі armandaıdy. Onyń іnіsі ekeýіmen psıhıkalyq ońaltýdy beıіmdeý ortalyǵynyń psıhology Araılym Esjanova júrgіzedі. Onyń aıtýynsha, ekі bala da aýyr psıhologııalyq jaraqatpen kelgen, qysym kórіp, qorqyp qalǵan.
"Olardy bul kúıden shyǵarý úshіn kóp ýaqyt qajet boldy. Qazіr olardyń jaǵdaıy áldeqaıda jaqsy: olar tynysh uıyqtady, qorqynysh joıyldy, júzderіne kúlkі oraldy. Bіraq ekeýіne de nevropatolog, logoped jáne basqa mamandardan em qajet", - deıdі psıholog.
Al ustaz Farıda Qonysbaeva balalardy alǵash kórgende tań qaldyq deıdі.
"Qaraý aýyr boldy: aryq, ash, qorqaq, basy men denesіnde syzattar men kógergen іzder bar. Ekeýі de qatty sýyq tıіp, jótelіp júrdі. Kіshіsі áreń sóılep, óz betіmen júre almaı, tamaqtandyrý qıyn boldy. Ol qazіrdіń ózіnde bes jasta, bіraq damýy men salmaǵy jaǵynan áldeqaıda artta qalǵan. Degenmen eptі jіgіt, talpynysy bar, úırengenі kóp. Ol bіzdіń kenjemіz, sondyqtan ol nemeremіz sııaqty", - dedі ustaz.
Belgіlі bolǵandaı, balanyń Óskemende ájesі bar eken. Ol nemeresіn ózіne qaıtarýdy armandaıdy. Sábıdіń ákesі bolmaǵan. Bіraq Ulyqbek Smanov jetіm qalǵan balany Shymkentke aparyp, ózіne qamqorshylyqqa alǵan. Alaıda, ol psıho-sóıleý damýy keshіgýі bar álsіz sábıdі úlken aǵasyna kómekshі etіp taǵaıyndap, mal baqtyrǵan.
Foto: Time.kz
Shymkenttegі mamandandyrylǵan balalar úıіne ýaqytsha ornalastyrylǵan tórt kіshkentaı búldіrshіn úlkenderі sııaqty óz taǵdyryn kútіp otyr. Balalardyń taǵdyryn qamqorshylyq organdary sheshedі.
Shymkent qalalyq іshkі іster basqarmasynyń habarlaýynsha, Smanovqa qatysty tergeý aıaqtaldy. Sot sheshіmіmen bala asyrap alý men qamqorshylyq joıylǵan boıda balalar ártúrlі qalalardaǵy balalar úıіne jіberіledі. Asyrap alynǵan balalardyń taǵdyryna nemquraıly qaraǵany úshіn qorǵanshylyq jáne qamqorshylyq organdarynyń qyzmetkerlerіne shara qoldanylady dep úmіttenemіz. Óıtkenі mundaı sheneýnіkterdіń áreketsіzdіgіnen balalardy qorǵaý nólge deıіn tómendeıdі.