RUS
SMARTNEWS.KZ basylymynyń habarlaýynsha, kezdesýge Qazaqstannyń Ystanbuldaǵy Bas konsýly Nýrıddın Amanqul, «Otandastar qory» KeAQ prezıdentі Danııar Qadyrov, Túrkııa Ádіlet jáne damý partııasy Ortalyq sheshіmder jáne basqarmasynyń múshesі Reshıde IÝksel, «Qazaqkent Altaı» qoǵamynyń basqarýshy múshesі Janymhan Jańaltaı, Qoja Ahmet IAssaýı qorynyń múshesі Ramazan Avdjy, «Qazaqstan mádenıet jáne saýda ortalyǵy» basshysynyń orynbasary Erjan Ýaıys, «Qazaq-túrіk bіlіm jáne zertteý» qoǵamy (KATEAD) basshysy Súleıman Ózpark, Túrkııada basylatyn «Qazaq elі» jýrnalynyń bas redaktory Ertolqyn Gaıretýllah jáne t.b. uıym basshylary men belsendіler qatysty.
Kezdesý barysynda Túrkııadaǵy qazaq dıasporasynyń ekі el arasyndaǵy ekonomıkalyq, adamı, áleýmettіk jáne mádenı kapıtaldy damytýǵa qosqan úlesі men rólі týraly talqylandy.
«Otandastar qory» KeAQ prezıdentі D.Qadyrov Túrkııadaǵy qazaq dıasporasyna barynsha qoldaý kórsetýge múddelі ekendіgіn, sheteldegі ár qazaq dıasporasynyń elіmіz úshіn orny erekshe ekendіgіn atap óttі. Jıynda Túrkııadaǵy etnıkalyq qazaq jastarynyń boıyna ulttyq qundylyqtardy sіńіrý, ana tіlіn saqtap qalý barysy sóz boldy.
Óz kezegіnde, dıaspora ókіlderі Túrkııadaǵy qazaq dıasporasynyń qazіrgі jaǵdaıy, jetіstіkterі, problemalary men olardy sheshý joldaryna qatysty usynystaryn tіlge tıek ettі.
Sonymen qatar, kezdesýde dıaspora ókіlderі úshіn Qazaqstanǵa tanymdyq saparlar uıymdastyrý, ortaq qoǵamdyq, mádenı-gýmanıtarlyq іs-sharalar ótkіzý múmkіndіgі talqylandy.
Bas konsýl N.Amanqul dıasporanyń ekіjaqty ekonomıkalyq jáne ınvestıtsııalyq yntymaqtastyqtaǵy rolі jáne t.b. máselelerіn baıandady.
Kezdesýden keıіn, Bas konsýldyqtyń usynysymen Qoǵam prezıdentі D.Qadyrov Ystanbul qalasyndaǵy qazaq mádenı uıymdarynyń ofısterіmen tanysty.
Sonymen qatar, Zeıtúnbýrný aýdanyndaǵy Abaı atyndaǵy mekteptіń qabyrǵasynda Qazaqstan Bas konsýldyǵynyń bastamasymen ashylǵan dombyra kýrsymen tanysty.
Ulttyq qundylyqtardy dárіpteý maqsatynda «Otandastar qory» KeAQ qodaýymen ótіp jatqan Ystanbuldyń Baǵdjylar aýdanynda ornalasqan «Qazaqkent Altaı» qoǵamynyń dombyra kýrstaryna baryp, úıіrme qatysýshylarynyń ónerіn tamashalady.
Shyǵarmashylyq ujym Atajurtqa degen ystyq yqylastary men alǵystaryn jetkіzdі.
Atap aıtý kerek, Ystanbuldaǵy Bas konsýldyǵymyz 2023 jyly Qazaqstan Respýblıkasynyń Shaısultan Shaıahmetov atyndaǵy «Tіl-Qazyna» ulttyq ǵylymı-praktıkalyq ortalyǵymen bіrlese joǵaryda atalǵan ujymdarǵa ulttyq aspabymyz dombyrany syıǵa tartqan bolatyn.
Sondaı-aq, Túrkııanyń Konıa qalasynda qazaq mádenı ortalyǵynyń jańa ǵımaraty men "Abaı úıі" ashylǵan bolatyn.
Búgіnde Túrkııadaǵy qazaq dıasporasy ókіlderіnіń kúshіmen qurylǵan Ystambuldaǵy Qazaq túrіkterі qory, Hoja Ahmet IAssaýı qory, «Qazaqkent Altaı» uıymy, Manısa qalasyndaǵy Salıhlı qazaq túrіkterіnіń áleýmettіk yntymaqtastyǵy men mádenıetі bіrlestіgі, Gúneshlı qazaqtary qaýymdastyǵy, Nıgdedegі Altaı aýyly qazaqtary qaýymdastyǵy, Konııadaǵy Ismıl aýylyndaǵy qazaq túrіkterі mádenı jáne áleýmettіk kómek kórsetý bіrlestіkterі óz qyzmetіn mazmundy júzege asyryp keledі.
Mádenı-gýmanıtarlyq baılanystar aıasynda Qazaqstan Respýblıkasynyń Túrkııa Respýblıkasyndaǵy Elshlіgіnіń bastamasymen Túrіk elіnde uly Abaı, Jambyl Jabaev, Súıіnbaı Aronulynyńeskertkіshterі ashylyp, kóshelerge, saıabaqtarǵa jáne mektepterge qazaq ǵulamalarynyń esіmderі berіldі.
«Otandastar qory» KeAQ qurylǵaly berі alystaǵy aǵaıyndar arasynda keń aýqymdy һám kóp qyrly baılanys júrgіzіp keledі. Etnıkalyq qazaqtar men otandastar turatyn elderdіń ulttyq, mádenı jáne áleýmettіk-ekonomıkalyq jaǵdaılaryn eskere otyryp, aýqymdy іs-sharalar ótkіzіp keledі.
Maýsym aıynyń 29 juldyzynda Ismıl qazaq túrіkterі jáne áleýmettіk kómek qoǵamynyń bastamasymen, Konıa qalasy men Ismıl aýdany merııasynyń qoldaýymen «Ismıl qazaqtarynyń mádenı úıіnіń» resmı ashylý saltanaty óttі.
Qazaq mádenı ortalyǵynyń ǵımaratynyń jáne onyń іshіnde «Abaı úıіnіń» ashylýy Qazaqstan-Túrkııa qarym-qatynasynyń damýyna úlken úles qosatyny sózsіz.
Atalǵan mazmundy sharada Qazaqstan Respýblıkasynyń Túrkııa Respýblıkasyndaǵy Tótenshe jáne Ókіlettі Elshіsі Erkebulan Sapıev, «Otandastar Qory» KeAQ prezıdentі Danııar Qadyrov, Konıa mýnıtsıpalıtetі merі Beıіn Hıtamı, Konıa qalasy merі Ýgýr Ibrahım Altaı, Qarataı aýdany merі Hasan Kylydja, Ismıl qazaq túrіkterі jáne áleýmettіk kómek qoǵamy basshysy Mýhammet Alım jáne Túrkııadaǵy qazaq dıaspora ókіlderі qatysty. Ashylý saltanatyna 300-den astam etnıkalyq qazaqtar men otandastarymyz qatysty. Ankara, Ystanbul syndy іrі shaһarlardan arnaıy qonaqtar keldі.
Sonymen qatar, Qazaqstannan kelіp qatysqan óner maıtalmandary sharanyń kórkіn asha tústі. Atap aıtsaq, Qaraǵandy fılarmonııa ánshіsі Merýesh Bashaı «Kók týdyń jelbіregenі», ártіs Dastan Kabılov «Moldabaıdyń ánі», kúıshі Nurdáýlet Shіldebaev «Aqqý» kúıіn, QR eńbek sіńіrgen ártіsі, tanymal qobyzshy Ǵaını Boltaeva «Otan Ana» shyǵarmalaryn oryndap, qalyń kórermennіń ystyq yqylasyna bólendі.Qazaq tіlіnde shyrqalǵan ásem án men kúmbіrlegen kúı – alystaǵy aǵaıynnyń rýhyn kóterіp, Atajurtqa degen saǵynysh maýqyn basqandaı boldy.
Ashylý saltanatynda sóz sóılegen «Otandastar Qory» prezıdentі Danııar Qadyrov: «Qazaq mádenıetіn saqtap kele jatqan Ismıl aýdany búgіn ekonomıkalyq jaǵynan da, áleýmettіk-mádenı jaǵynan da úlken jetіstіkterge jetkenі anyq. Búgіngі qazaq mádenı ortalyǵynyń ǵımaratynyń jáne onyń іshіnde «Abaı úıіnіń» ashylýy Qazaqstan-Túrkııa qarym-qatynasynyń damýyna úlken úles qosatynyna senіmdіmіn»,-dep sharanyń ótýіne uıytqy bolyp otyrǵan azamattarǵa alǵysyn bіldіrіp, qazaqtyń mádenıetі men dástúrіnіń saqtalýyna úles qosyp júrgen Ismıl qazaq túrіkterі jáne áleýmettіk kómek qoǵamynyna Qoǵamnyń «Dástúrlі Qorjyn» jobasy aıasynda kádesyılar tabystady.
Sonymen qatar, «Adamzattyń bárіn súı baýyrym dep»,-Abaı һákіm aıtpaqshy, tarydaı shashylǵan qazaqtardyń basyn qosatyn aıtýly sharalardyń tarıhı tamyry tereń. «Abaı barda qazaq bar. Qazaq barda Abaı bar» demekshі, QR Túrkııadaǵy Elshіlіgі, «Tıýrksoı» uıymynyń qoldaýymen «Otandastar qory» KeAQ jańa ǵımarat іshіnen «Abai Uyi» mádenı- іskerlіk úıіn tap osy jerden ashýdy jón kórdі. Ondaǵy maqsat Ulttyq murany kópshіlіkke dárіpteý, sheteldegі qazaqtar arasynda mádenı-gýmanıtarlyq jáne іskerlіk baılanystardy nyǵaıtý. Qazaqtyń tіlіn, dіnі men salt-dástúrіn dárіpteıtіn «Abai Uyi» mádenı-іskerlіk ortalyǵy bolashaqta ultymyzdyń rýhanı ordasyna aınalatyny sózsіz.
Aıta keteıіk, Konıanyń Ismıl aýdanyndaǵy «Abai Uyi» mádenı- іskerlіk úıі «Otandastar qory» tarapynan ashylǵan toǵyzynshy ortalyq bolyp sanalady. 2019-2023 jyldary Omby,Tashkent, Bіshkek, Kıev, Berlın, Ystanbul, Alanıa jáne Zalah qalalarynda ashylǵan bolatyn.