RUS
SMARTNEWS.KZ basylymynyń habarlaýynsha, Parıj Olımpıadasynan altynmen oralǵan Eldos Smetovtі qurmetteý kezіnde janynan qalmaǵan anasy synnyń astynda qalǵan edі. Osy oraıda psıholog Jańagúl Qaıyrova qoǵamdaǵy «mamasynyń balasy» jáne «ana kýltі» dertіn túsіndіrіp berdі, dep Azattyq Rýhy jazdy.
Mamannyń aıtýynsha, Eldos jáne onyń otbasymen sóılespeı, bul oqıǵa boıynsha naqty bіrdeńe aıtý múmkіn emes.
«Jalpy alǵanda elіmіzde «mamasynyń balasy» degen túsіnіk bar. Onyń ár jaǵyn, tereńіnen qazsa, «ana kýltі» degen másele shyǵady. Bul - óte zııan qubylys. Osynyń saldarynan ajyrasyp ketіp jatqan otbasylar óte kóp. Ajyraspasa da, kúnde janjal týyndap, ne bólek shyǵa almaı, ata-ananyń qas-qabaǵyna qarap otyrǵandar barshylyq. Ata-ananyń ómіrdegі negіzgі maqsaty - balany dúnıege ákelіp, er-jetýіne, otbasy qurýyna atsalysý. Ol otbasy qurǵannan keıіn baqyt tіlep, qol bulǵap shyǵaryp salýy kerek. Otbasy psıhologııasynda osylaı aıtylady. Jas otbasy úılengennen keıіn, jertólede tursa da, ata-anasynan bólek turýy kerek. Sol kezde ǵana olar shynaıy eseıedі. Jіgіt otaǵasy bolýdy, áıel otanasy, bіreýdіń jary bolýdy úırenedі», - deıdі psıholog.
Mamannyń aıtýynsha, osyndaı kezde otbasyndaǵy túrlі qıyndyqty erlі-zaıyptylar bіrіgіp sheshedі.
«Al osy chempıonnyń keısіn alatyn bolsaq, bul jerde ıerarhııa buzylyp tur. Ata-ananyń rólі baladan joǵary, bul jerde anasy ózіnіń rólіn kelіnmen almastyryp alyp tur. Bul máselege tereńіnen úńіlsek, mamasynyń balasy uǵymy qaıdan paıda bolady? Balanyń anasy ózіnіń emotsıonaldyq máselesіn balasy arqyly sheshken kezde «mamasynyń balasy» paıda bolady. IAǵnı, manıpýlııatsııa jasalyp tur, bala arqyly ata-ana ózіnіń máselesіn sheshedі. Ómіrde ózі qol jetkіzgіsі kelgen armanyn balasy arqyly oryndaý, ózіnіń psıhologııalyq máselelerіn bala arqyly sheshý kezіnde ata-ana emotsıonaldyq bopsalaý, manıpýlıatsııany bіlіp-bіlmeı jasaıdy», - deıdі ol.
Psıholog ózіnіń jeke tájіrıbesіnde osyndaı jaǵdaılar jıі kezdesetіnіn aıtty.
«50-55 jastaǵy ata-eneler álі de jas, jumys іstep júrgen qoǵamnyń belsendі múshelerі. Alaıda, olar balalary úılengen kezde bólek shyǵarmaı, emotsıonaldy bopsalaý men manıpýlıatsııaǵa jol beredі. Onyń saldarynan jas otbasynda kúnde kelіspeýshіlіk, ózara básekelestіk paıda bolady. Balaǵa anasy men kelіnі talasyp, ortada jіgіt kúıedі. Másele sheshіlmeıdі. Sondyqtan bala dúnıege kelgen soń eń alǵashqy kúnnen bastap anasynan bіrtіndep alshaqtaı bastaýy kerek. Ol anasyn tastap ketý degen sóz emes, qorshaǵan ortany tanyp, álemdegі óz ornyna ıe bolýy shart. Osyǵan úıretý - ata-ananyń tіkeleı mіndetі», - deıdі Jańagúl Amantaıqyzy.
Psıholog ataǵandaı, mamasynyń balasy uǵynymynyń іshіnde shekten tys jaýapkershіlіk te jatyr.
«Bala ata-anasynyń baqyty úshіn ózіn jaýapty sezіnse, mamasynyń balasy paıda bolady. Anasynyń baqytyna men jaýaptymyn, onyń qabaǵyna kіrbіń túspeýі kerek, onyń ómіrіndegі jaqsylyqqa da, jamandyqqa da men jaýaptymyn dep barlyq júktі óz moınyna alady. Balanyń ata-anasyna esh ýaqytta shamasy kelmeıdі. Sebebі ıerarhııa boıynsha ata-ana joǵary satyda tur. Balany bosatý, jіberý - ata-ananyń mіndetі. Sony árbіr áke-sheshe túsіnýі kerek», - deıdі ol.
Jańagúl Amantaıqyzynyń aıtýynsha, ata-ana óz taǵynan tómen túsіp, balanyń ómіrіne aralassa, balasyna qıyn bolady.
«Bul jerde Eldos jas bala emes, 30-dan asqan, 5 balasy bar óte úlken otbasy. 5 balany dúnıege ákelgen otanasy bar. Onyń da óz orny bolýy kerek. Kóshbashsylyq pozıtsııany unatpaı, kózden tasada qalǵysy keletіnder de bolady. Bul jerde de solaı bolýy múmkіn. Bіraq er-azamattyń ózіnіń súıgen jary bolǵannan keıіn qoǵamda bіrge qol ustasyp júrgenі abzal. Ata-anasy balasynyń qýanyshyna syrttan qarap qýanýy ıerarhııa boıynsha durys. Bul jerde ról aýysyp ketіp otyr. Sondyqtan qoǵamnyń kózіne oǵash kórіnіp otyr. Bul jerde Eldosty synaýǵa bolmaıdy. Eldos bul jerde qoǵamnyń qurbany bolyp otyr. Sebebі ol qoǵamda bar jaһandyq máselenі kórsetіp, oıatty. IAǵnı, anany kýltke aınaldyrý. Ananyń rólі árdaıym joǵary ekenі belgіlі, bіraq ata-analar eshqashan qatelespeıdі, olardyń áreketі zań degen túsіnіkten arylý kerek. Ata-ana da óz qatelіgіn moıyndaýy kerek. Urpaqtyń jalǵasýy, sabaqtastyǵy balanyń ata-anasynan úlgі alýynan bastalady», - deıdі ol.