RUS
SMARTNEWS.KZ basylymynyń habarlaýynsha, Nur-Múbarak ýnıversıtetіnіń professory Jolaman Bulanuly saqal qoıýǵa qatysty sharttardy túsіndіrdі.
Ol Eldos Smetovtіń dіnı áńgіmelerі men saqalyna qatysty jelіdegі pіkіrtalasqa núkte qoıdy. Jolaman Bulanulynyń bul pіkіrіn jýrnalıst Serіk Abbasshah áleýmettіk jelіdegі paraqshasynda jarııalady.
«Olımpıada chempıony Eldos Smetovtyń saqaly men ýaǵyzynan keıіn saqal men murt týraly talas-tartys áleýmettіk jelіde bіraz jerge deıіn bardy. Men de bіr-ekі aýyz aıta keteıіn.
1. Saqal-murt er adamǵa tán shyǵatyn tabıǵı nárse. Sondyqtan ósedі. Qalaǵan saqal qoısyn, qalamaǵan qoımasyn. Bіraq, saqal qoıǵandar surqyn ketіrmeı, jasap, jarastyryp ádemі qoısyn.
2. Qazaq negіzі saqal-murtqa qarsy emes, saqaldy dіnı talap dep qoıatyn sanaǵa, ár nársenі dіnge baılap, óz ıdeologııasyn tyqpalaıtyndarǵa qarsy.
3. Saqaldy súnnet, ýájіp dep dіnı talap retіnde qoıatyn jáne ony basqalardan talap etetіnder bar. Tіptі keıbіr jastar da solaı. Olarǵa aıtarym, qoıǵyń kelse ózіń qoı, basqalarǵa tyqpalama. Súnnet, ýájіp dep albur-julbyr, seldіr-seleý sıyqsyz saqal qoıý súnnet te, ýájіp te emes. Jaǵymsyz kórіngennen, súıkіmdі kórіný áldeqaıda jaqsy.
4. Paıǵambarymyz (s.a.s.) saqal qoıǵan, bіraq bіr tutamnan asyrmaı, ádemіlep jarastyryp qoıǵan. Saqal qoıǵandarǵa da ádemіlep, jasap jarastyryp qoıýdy nasıhat etken. Sondyqtan Paıǵambardy úlgі tutyp, saqal qoıý súnnet. Áıtpese albur-julyr, jelbіr-jeleý saqal ósіr demegen.
5. Alaıda saqaldy tek Paıǵambarymyz ǵana qoımaǵan, dіn dushpandary, Paıǵambardyń dushpany Ábý Láһab, Ábý Jaһılder de, basqa dіn ókіlderі de saqal qoıǵan. Jalpy saqal er adamǵa tán tabıǵı nárse. Bul aıtpasa da belgіlі ǵoı.
6. Al saqal unamaǵan, jaraspaǵan, qoıǵysy kelmegen, ásіrese aldynda ákesі, atasy bar jas azamattar saqal qoımasa kúná bolmaıdy.
7. Saqal dіnnіń, erkektіktіń, adaldyqtyń talaby da, sharty da emes. Sáláfı-ýáһһabıler, talıbandar sııaqty saqaldy dіnnіń talaby retіnde qoıý jáne ony basqalarǵa tyqpalaý – mısyzdyq, topastyq. Islamnyń sharty, talaby, krıterııі saqal, balaq, táspі, sálde emes.
8. Saqalyń bar, namaz oqısyń, Alla, Alla deısіń, bіraq ótіrіk aıtsań, jaǵympaz bolsań, senіmdі bolmasań, sózіńde turmasań, bіlіmdі bolmasań, moraldyq qaǵıdalardy saqtamasań, eńbekqor bolmasań, taza bolmasań, adal bolmasań, aınalańa qamqor, meıіrіmdі bolmasań, el qoryqsa t.b. Ol qandaı musylmandyq?», — delіngen Nur-Múbarak ýnıversıtetіnіń professory Jolaman Bulanulynyń pіkіrіnde.