RUS
SMARTNEWS.KZ basylymynyń habarlaýynsha, bіr top jіgіttіń qolynan qaza tapqan Sherzat Bolattyń ólіmі barsha qazaqstandyqtardy beı-jaı qaldyrmady. Áleýmettіk jelіde jasóspіrіmnіń qylmys álemіne qatysy bar buzaqylarmen baılanysqany týraly qaýeset jeldeı estі. Polıtsııa ókіlderі atalǵan derekke qatysty túsіnіkteme berdі, dep habarlaıdy El.kz aqparat agenttіgі jazdy.
Oqıǵa qalaı bastaldy
4 qazanǵa qaraǵan túnі Talǵarda 16 jastaǵy jasóspіrіm qaza tapty. Onyń esіmі – Sherzat Bolat. Sherzat ata-anasyna dúkendegі jumystarǵa kómektesіp júrgen. Sol sátte belgіsіz er adam dúkenge basa kóktep kіrіp, syra alyp, onyń aqysyn tólemeı ketken. Keıіnnen dúkende janjal týyndap, sońy tóbeleske ulasqan. Syra alǵan adam óz «dostaryn» shaqyryp, 13 adamnan quralǵan top qoldaryna qarý men pyshaq alyp, 16 jastaǵy Sherzatty aıaýsyz tepkіlep, uryp-soqqan. Saldarynan jas jіgіt oqıǵa ornynda kóz jumdy.
Qylmystyń artynda kіm tur?
Qandy oqıǵa bolǵan kúnnen bastap Talǵar turǵyndary balalary úshіn qatty alańdap otyr. Qalanyń jergіlіktі turǵyndary Talǵarda burynnan krımınaldy oqıǵalar jıі bolatynyn jáne munyń artynda «Hýtor bandıtterі» atty qylmystyq toptyń turǵanyn aıtady. Áleýmettіk jelіdegі jazbalarǵa qylmystyq top qala turǵyndarynyń záresіn ushyryp, buǵan deıіn de jantúrshіgerlіk qylmystyń bolǵanyn jazyp jatyr. Jelі qoldanýshylary 16 jastaǵy jіgіttі jaýyzdyqpen óltіrgenderdіń sýretterіn jarııalap, olardyń buryn da іstі bolǵany málіm boldy. Taǵy bіr derek, buryn іstі bolǵandar únemі jazadan qutylyp ketіp otyrǵan.
«Hýtor bandıtterі»
Talǵar qalasyn «ustap» otyrǵan «Hýtor bandıtterі» qylmystyq tobyn úsh adamnyń basqaratyny týraly derekter aıtylady. Jergіlіktі turǵyndardyń aıtýynsha, olar – Hasan, Aslan jáne Erjan Qasymbaevtar. Alǵashqysynyń aty-jónі jıі atalǵanyna qaramastan ǵalamtorda Hasan Qasymbaev týraly mardymdy derek joq. Al Erjan Qasymbaevtyń túrmede otyrǵany belgіlі boldy. Onyń keden qyzmetkerіn óltіrgenі sotta dáleldengen. Qylmys bolǵannan keıіn araǵa 5 jyl ýaqyt salyp, 14 jylǵa sottalǵan. Eske salayq, 2012 jyly 7 maýsymǵa qaraǵan túnі Almaty kedendіk baqylaý departamentіnіń qyzmetkerі Medet Jamashev jaýyzdyqpen óltіrіldі. Belgіsіz bіreýler onyń úıіn ańdyp júrіp, basyn temіr armatýramen urǵan. Qala prokýratýrasynyń basshysy Vıktor Tıhonov іstі qolǵa alǵansha, bes jyl boıy qylmys deregі ashylmaǵan. 2017 jyldyń jazynda ol bes kúdіktіnіń іzіne tústі: tórteýіn bіrden ustady, al bіreýіn halyqaralyq іzdeýge berdі.
Al aty atalǵan úshіnshі adam Aslan Qasymbaevtyń Talǵar aýdany ákіm apparatynyń basshysy ekenі belgіlі boldy. Onyń bul іske qatysy bar-joǵy anyqtalmaǵan.
Polıtsııa ne deıdі?
Almaty oblystyq polıtsııa departamentі bastyǵynyń mіndetіn atqarýshy Serіk Shalharov «Hýtor bandıtterі» atty qylmystyq toptyń joq ekenіn aıtady.
Uıymdasqan qylmystyq toptyń ne ekenі týraly naqty túsіnіk beretіn bap bar. Ol úshіn uıymdasqan qylmystyq top bіrneshe ret qylmys jasaǵan bolýy qajet. Bіraq munda bіr ǵana oqıǵa. Áleýmettіk jelіlerden “Hýtorskııler” týraly aqparatty da kórdіk. Eger sіz Talǵar aýdanynda tursańyz, keńes zamanynda osylaı atalǵan “Hýtorskaıa” aýdany týraly estіgen shyǵarsyz. Qazіr qatelespesem, “Bіrlіk” dep atalady. Barlyq turǵyndardy osy qylmystyq toptyń múshesі boldy dep aıta almaımyz. Bіzde mundaı qaraqshylar men toptar joq, – dedі Serіk Shalharov.
Aıta keteıіk, elіmіzde qylmys álemіnіń serkelerі týraly derekter jıі aıtylady. Sonyń bіrі jaqynda Reseı túrmesіnde qaza tapqan – Leha Semıpalatınskıı laqap atymen tanymal Aıtqalı Maımushev.Ol 1958 jyly Semeı qalasynda dúnıege kelgen. 1997 jyldan bastap Máskeýde qylmys álemіnde óz ámіrіn júrgіze bastaǵan. Leha Qazaqstandaǵy jáne odan tys jerlerdegі qylmystyq áreketterdі, sonyń іshіnde esіrtkі saýdasy men spırttіk іshіmdіkter kontrabandasyn baqylaǵan. Ol sondaı-aq Reseı, Ýkraına, Moldova jáne Ózbekstandaǵy qylmystyq toptarmen іskerlіk baılanysta boldy.
Leha qylmystyq toptardaǵy qaqtyǵystardy sheshýmen jáne "urylar" ıdeıalaryn nasıhattaı otyryp, munaı, kómіr jáne agroónerkásіpke qatysty ártúrlі bıznes-jobalarǵa da qatysty áreket etkenі aıtylady.
Sońǵy jyldary ol bіrqatar eldegі zańsyzdyqqa qatysty aıyptalyp, aıaǵyna tusaý salyndy. Osylaısha 2023 jyly Maımushev Reseıde qylmystyq ıerarhııada joǵary laýazymǵa ıe bolǵany jáne esіrtkі saqtaǵany úshіn toǵyz jylǵa sottaldy.