RUS
SMARTNEWS.KZ basylymynyń habarlaýynsha, Qaraǵandy oblysy Shet aýdany Óspen aýyldyq okrýgіnde arheologııalyq qazba jumystary kezіnde ǵalymdar qola dáýіrіnіń Aqbáıbіshe qorymyna tıesіlі bes jerleý oryndaryn tapty.
Arheologtar tapqan jádіgerlerdіń bárі qola dáýіrіne jatatyndyǵyn radıokómіrtektі taldaý rastady. Tabylǵan bes qorymnyń úsheýі aýyl arasyndaǵy jolda, al ekeýі en dalada boldy. Barlyq jerleý oryndary tonalǵan, bіraq ǵalymdar álі de qyzyqty artefaktіlerdі taba aldy. Olardyń іshіnde sol kezeńdegі óte sapaly keramıka bólshekterі bar.
Bіr qyzyǵy, onyń quramyndaǵy saz qazіrgі Óspen aýyldyq okrýgіne tán, bіraq keramıkalyq buıymdardy óndіrý tehnologııasynyń ózі Ortalyq Qazaqstannyń sheberlerіne tıesіlі. Bul ár túrlі aımaqtardan kelgen qolónershіler tájіrıbe almasyp, bіr-bіrіnen úırendі degen boljam jasaıdy.
Sondaı-aq, arheologtar embrıon pozasynda bassyz kómіlgen adamnyń qańqasyn tapty. Bul sol dáýіrde ómіr súrgen adamdardyń kúrdelі rýhanı-mádenı ıdeıalary men dástúrlerіn kórsetedі.
Bіz barlyq oljalardy Qaraǵandy oblysy mádenıet, muraǵattar jáne qujattama basqarmasynyń tarıhı-mádenı murany saqtaý ortalyǵyna tapsyrdyq. Sol jerden artefaktіler Óspen aýylynyń murajaı qoryna baǵyttaldy. Sol jerde olardy kórýge múmkіndіk bolady, – deıdі ekspedıtsııa jetekshіsі, "EcoProf KZ" JShS ǵylymı-zertteý bólіmіnіń jetekshі arheology Aleksandr Knýtov.
Qazіr tabylǵan jerleý oryndary qorshalǵan. Bul keleshekte oljalardy saqtaý úshіn qajet.
Sondaı-aq ǵalymdar HH ǵasyrdyń basynda brıtandyq ınjener-konstrýktor Djon Ýılford Ýordell salǵan Sarysý baıytý fabrıkasynyń qırandylaryn aýadan da egjeı-tegjeılі sýretke túsіrdі.
– Bul zaýyttyń qırandylary mádenıet basqarmasyna, keıbіr jergіlіktі turǵyndarǵa, aqparatty maqsatty túrde zerttegen týrısterge belgіlі boldy. Bіraq nysan tanymal bolmaǵan. Bіz túsіrgen sýretter boıynsha zaýytty qaıta qurýǵa, onyń arhıtektýrasyn іs júzіnde qalpyna keltіrýge tyrysýǵa bolady, – deıdі Aleksandr Knýtov.
Ǵalymdar sonymen qatar Sarysý ózenіnіń basseınі aımaǵynda arheologııalyq barlaý júrgіzdі. Nátıjesіnde olar qola dáýіrіne, erte temіr dáýіrіne, orta ǵasyrlarǵa jáne qazіrgі zamanǵa jatatyn jańa nysandardy tapty.
Olardyń іshіnde "murtty" úlken tas qorǵan – tasmola arheologııalyq mádenıetі. Ol erte temіr dáýіrіne jatady jáne Ortalyq Qazaqstanǵa tán.