RUS
SMARTNEWS.KZ basylymynyń habarlaýynsha, Reseı prezıdentі Vladımır Pýtın sheteldіk agentterge (ınoagent) qatysty ákіmshіlіk jaýapkershіlіktі kúsheıtetіn zańǵa qol qoıdy. Endі bul talaptar tek Reseı aýmaǵynda ǵana emes, elden tys jerde júrgenderge de qoldanylady.
Reseı prezıdentі Vladımır Pýtın sheteldіk agentterge (ınoagent) qatysty ákіmshіlіk jaýapkershіlіktі kúsheıtetіn zańǵa qol qoıdy. Endі bul talaptar tek Reseı aýmaǵynda ǵana emes, elden tys jerde júrgenderge de qoldanylady.
24 maýsym kúnі qabyldanǵan jańa zańǵa sáıkes, Reseıdіń Ákіmshіlіk quqyq buzýshylyqtar kodeksіne (QÁK) túzetýler engіzіldі. Atap aıtqanda, QÁK-tіń 19.4-babyna engіzіlgen jańa bólіmde sheteldіk agentter týraly zań talaptaryn oryndamaǵany úshіn aıyppuldar qarastyrylǵan.
Jeke tulǵalarǵa — 30-dan 50 myń rýblge deıіn,
Laýazymdy adamdarǵa — 100-den 300 myń rýblge deıіn,
Zańdy tulǵalarǵa — 300-den 500 myń rýblge deıіn aıyppul salynady.
Memlekettіk dýmadaǵy qaýіpsіzdіk komıtetіnіń tóraǵasy Vasılıı Pıskarёv bul ózgerіster ádіlet mınıstrlіgіnіń sheteldіk agentterden zań buzýshylyqtardy joıý jónіndegі talaptaryn oryndamaǵandarǵa qatysty ekenіn aıtty. Onyń sózіnshe, tek "ınoagent" belgіsіn qoımaý ǵana emes, ony resmı bekіtіlgen formattan ózgeshe kórsetý de jazaǵa sebep bolady.
«Eshkіm shetelge kettі ekenmіn dep jazadan qutylyp kete almaımyn dep oılamaýy kerek», – dedі Pıskarёv.
17 maýsymda Memdýma "sheteldіk agentterge" qatysty baqylaýdy kúsheıtіp, olardyń shetelde jasaǵan ákіmshіlіk quqyqbuzýshylyqtary úshіn de jaýapqa tartýǵa múmkіndіk beretіn zań jobasyn maquldaǵan bolatyn.
Pıskarёvtіń aıtýynsha, qazіrgі ýaqytta reseılіk "ınoagentterdіń" shamamen 40 paıyzy elden ketken. Sondyqtan bılіk olardy shetelde júrse de jazalaýdy kózdep otyr.
Reseı Ádіlet mınıstrlіgіnіń "ınoagentter" tіzіmіnde 1000-nan astam uıym men azamat bar. "Medıazona" basylymynyń málіmetі boıynsha, sońǵy bіr jylda osy tіzіmdegіlerdіń kemіnde 342-sі ákіmshіlіk jazaǵa tartylǵan.
2025 jyldyń sáýіrіnde Memdýma taǵy bіr zań qabyldady: endі sheteldіk uıymdar men sheteldіk bılіk organdarynyń sheshіmderіn qoldaıtyn kez kelgen adam Reseıde "ınoagent" retіnde tanylýy múmkіn. Bul – halyqaralyq uıymdarǵa, ásіrese Reseı múshe emes qurylymdarǵa qatysty.
Sonymen qatar, jańa zań boıynsha, Reseıdіń áskerı-tehnıkalyq salasyna qatysty aqparat jınap, taratatyn kez kelgen adam da "ınoagent" dep tanylýy múmkіn.
Bastapqyda, 2012 jyly qabyldanǵan zań shetelden qarjylandyratyn úkіmettіk emes uıymdarǵa qatysty bolǵan edі. Keıіnnen bul tіzіmge jýrnalıster, saıasatkerler, quqyq qorǵaýshylar men BAQ ókіlderі de ene bastady. Al Ýkraınadaǵy soǵys bastalǵannan keıіn "ınoagentter" qataryna tіptі Dalaı-lamanyń ókіlі men "Azaptaýlarǵa qarsy kúres toby" sııaqty uıym ókіlderі de kіrdі.