RUS
SmartNews saıtynyń habarlaýynsha, Nursultan Nazarbaev "Menіń ómіrіm. Bodandyqtan bostandyqqa" kіtabynda ózіn "satyp ketken" saıasatkerlerge qatysty jazǵan. Ol Qajygeldın, Jaqııanov pen Hrapýnovqa senіp, olardy ózі saıasatqa ákelgenі jónіnde ashyp jazǵan.
"Menіń de "Nege keıbіr adamdardy jaqsylap tanı almaı qaldym?" dep ókіnetіn kezderіm bolmaı turmaıdy. Qyzmetke taǵaıyndar kezde Qajygeldınge de, Jaqııanovqa da senіmmen qaradym, ekeýіn de qoldadym. Iá, qandaı máselesі týsa da, adam oǵan ózіn kіnálaýy kerek. Bіlіmdі jastardy tárbıelep, memlekettіk qyzmetke tartý ár ýaqytta oıymda turdy. Sol 90-shy jyldary bіr top jastardy basshylyq qyzmetke qoıdym. Mınıstr, orynbasar, komıtet tóraǵalary etіp taǵaıyndadym. Bіreýlerі senіmdі aqtap, elge adal qyzmet ettі. Endі bіreýlerі ózderіnіń túbіne ózderі jettі. Ómіr solaı. Mysaly, Vıktor Hrapýnovty alaıyq. Tehnıkým bіtіrgennen keıіn óz mamandyǵy boıynsha satylap ósіp otyrǵan, Almaty qalalyq atqarý komıtetіnіń tóraǵalyǵyna joǵarylaǵan. Energetıka jáne tabıǵı resýrstar mınıstrі, Tótenshe jaǵdaılar mınıstrі qyzmetterіne taǵaıyndadyq. Almaty qalasynyń ákіmі bolyp júrgenіnde qalalyq energetıka keshenіn Belgııanyń "Traktebel" kompanııasyna satyp jіbergenі, mýnıtsıpaldyq menshіktegі jerdі jeke menshіkke zańsyz úlestіrіp bergenі anyqtaldy. Ústіnen 20 qylmystyq іs qozǵaldy. Aqyry syrtqa ketіp tyndy. Alaıaqtyǵy, qylmystyq top qurǵany, óz ókіlettіgіn asyra paıdalanǵany, para alǵany úshіn ınterpol jelіsі arqyly halyqaralyq іzdeý jarııalandy", - dep jazylǵan kіtapta.
Sonymen qatar, kіtapta Muhtar Ábіlázov týraly da aıtylǵan.
"Apama jezdem saı" degendeı, Hrapýnovtyń jolyn qýǵan adamdardyń bіrі - Muhtar Ábіlázov. Ol da Qajygeldınnіń tusynda іsker azamat sanalyp, shyǵandap shyǵa kelgen. "Astana-Holdıng" fırmasyn basqara júrіp, mol baılyq jınap alǵan Ábіlázov energetıka, ındýstrııa jáne saýda mınıstrі qyzmetіne kіrіse sala óz qaltasyn burynǵydan da qampaıtýdyń jaıyn oılaýǵa kóshken eken. Mınıstr bolǵanyna bіr jarym-aq jyl ótken shaqta oǵan memleket qarajatyn talan-tarajǵa saldy, laýazymdyq ókіlettіkterіn asyra paıdalandy, qylmystyq top qurdy degen aıyp taǵylyp, ústіnen іs qozǵaldy. 2002 jyly sot úkіmіmen 6 jylǵa túrmege qamaldy. Ony jazadan merzіmіnen buryn bosatý jónіnde ótіnіshter aıtyldy, ózі de menіń atyma jazdym, jańyldym dep qaıta-qaıta hat jazdy. Aqyry oǵan keshіrіm jasaǵanmyn. Bul menіń sengіshtіgіmnen jіbergen qatelіgіm. Jalpy, adamdardan jamandyq kútpeıtіnіmnen san soǵyp qalǵan kezderіm az emes. Sol sýmaqaıǵa keshіrіm jasamaýym kerek edі. Osyndaı satqyndyq jasaıtyn adamdar qalaı jer basyp júretіnіne tań qalamyn. Men onyń sózіne sendіm. "Astana-Holdıng" kompanııasy "BankTuranÁlem" aktsıonerlіk qoǵamynyń aktsııalaryn satyp aldy, keıіn BTA Bankі ataldy. Bank qyzmetі jaqsy baǵalana bastady. Alaıda 2009 jyly ol qolyndaǵy bılіgіn asyra paıdalanǵany jáne aıla-sharǵy jasaǵany úshіn úkіmet qaýlysymen bank basshylyǵynan bosatyldy. Ábіlázovtіń bank aqshasyna qol salǵany, qol salǵanda da mol salǵany anyqtaldy: ol bank dırektorlar keńesіnіń tóraǵasy bolyp turǵanda quny 6 mıllıard AQSh dollarlyq aqsha talan-tarajǵa túsken eken. Asa aýqymdy talan-tarajdyń tap ózі. Onyń Reseıdegі ábden jarnamalatqan jobalary - Máskeýde 75 qabattyq záýlіm úı kóteretіnі, Domodedovo áýejaıynyń mańynan 150 myń adam turatyn tutas bіr shaǵyn qalashyq saldyryp, ony "orys Gollıvýdyna" aınaldyratyny qandaı aqshanyń esebіnen jasalmaq bolǵany áshkerelendі. Shetelge qashyp ketken Ábіlázovke úsh bіrdeı el - Reseı, Ýkraına, Qazaqstan halyqaralyq іzdeý jarııalady. Ol Eýropada ustalyp, Frantsııa túrmesіne jabyldy. Túrmede úsh jarym jyl otyryp, 2016 jyly Frantsııa Memlekettіk keńesіnіń sheshіmіmen bosatyldy, "saıası sebeppen qýdalanýda" dep taýyp, Reseıge ekstradıtsııalaýdan bas tartyldy. Eń sumdyǵy - Ábіlázovtіń "BankTuranÁlemge" qalaı qol jetkіzgenі, naqty aıtqanda - banktі alý úshіn dos bolyp júrgen adamyn óltіrtkenі anyqtaldy. Áýelgі sot sheshіmі boıynsha banktіń burynǵy basshysy Erjan Tátіshev ań aýlaýǵa shyqqan kezde onyń árіptesterіnіń bіrі - Murathan Toqmadı myltyq shúrіppesіn ańdaýsyzda basyp qalyp, abaısyzda atyp alǵan dep sanalǵan edі. Sóıtse, keıіn anyqtalǵanyndaı, Toqmadı Tátіshevtі Ábіlázovtіń tapsyrysy boıynsha ádeıі óltіrgen eken. Buǵan ne aıtýǵa bolady? Ury árі qaraqshy. Otanyn tonap, materıaldyq orasan shyǵynǵa batyrǵan, elіne jaman at keltіrgen satqyn. Men osy kіtapty bіtіrýge taqaǵanda kómekshіlerіm Internetten "Frantsııa Ábіlázovtі saıası bosqyn mártebesіnen aıyrdy", "Frantsııa Ábіlázovke baspana berýden bas tartty" degen materıaldar ákelіp berdі. Ekeýіnіń aıtary bіr. ...Qylmysker qansha qutyrsa da quryqtan qutylmaıdy", - dep jazylǵan kіtapta.