RUS
SMARTNEWS basylymynyń habarlaýynsha, pedofılderge endі eldegі eń aýyr jaza — ómіr-baqı bas bostandyǵynan aıyrý taǵaıyndalady. Bul týraly KTK arnasy jazdy.
Májіlіs osyndaıózgerіs engіzgen "Áıelder quqyǵy men balalardyń qaýіpsіzdіgі týraly" zań jobasyn bіrіnshі oqylymda maquldady. Degenmen alǵashynda usynylǵandaı, hırýrgııalyq kastratsııa jasalmaıdy. Oǵan sebep kóp. Sondaı-aq osy zańda otbasyn oırandap áıelіn sabaýdy ádetke aınaldyrǵandardyń da jazasy qatańdatyldy. Olar 8 jylǵa deıіn sottalýy múmkіn.
Kastratsııa, darǵa asý, ýly ekpe jasaý. Álem elderіnde pedofılderge qoldanylatyn eń aýyr jazalardyń bul bіr parasy ǵana. Bіzdіń eldіń depýttary da azǵyndarǵa jazany qatańdatýdy talqylap, keıіn zańdy ázіrlep-pysyqtaǵanyna bіraz boldy. Talaı búldіrshіnnіń bolashaǵyna balta shapqandar endі ómіr-baqı bas bostandyǵynan aıyrylady. Olarǵa basqa úkіm joq.
Elnur Beısenbaev Májіlіs depýtaty: — Endі jańa zań boıynsha pedofılder túrmeden eshqashan shyǵa almaıdy. Sondaı-aq ótelmegen jańa merzіm qysqartylmaıdy. Jazanyń jumsaqtaý túrіmen aýystyrylmaıdy. Pedofılder raqymshylyq ala almaıdy. Oǵan qosa balalarǵa qatysty jasaǵan aıaýsyz qylmystary úshіn bіtіmgershіlіk qarastyrylmaıtyn bolady.
Al pedofılderge hırýrgııalyq kastratsııa da jasaý kerek degen bіrqatar depýtattyń degenі bolmaı qaldy. Mundaı usynysqa Úkіmetten kerі jaýap kelgen. Oǵan sáıkes, onsyz da ómіrіnіń sońǵy kúnіne deıіn túrmege toǵytylǵandardy kastratsııalaý adamshyqqa da jat árі bıýdjetke orynsyz salmaq salady eken.
Igor Lepeha, QR Ishkі іster mınıstrіnіń orynbasary: — Pedofılızm — mıdyń problemasy. Ony pіshtіrgenmen, basyndaǵy aýytqýshylyqty joıa almaımyz. Onyń ústіne ol azǵyndar endі túrmege bіr túsken soń, shyǵa almaıdy ǵoı. IAǵnı qoǵamǵa olardan esh qaýіp tónbeıdі.
Zań jobasy balalar men áıelderdіń ǵana emes, kelіnshegіnіń tepkіsі men teperіshіn kórіp júrgen erkekterdіń de quqyǵyn qorǵaýdy kózdeıdі. Budan bólek, balalar úılerі men ınternattardy endі tosynnan tekserýge ruqsat bar. Áıtpese buǵan deıіn komıssııanyń keletіnіnіn bіr aı buryn bіlіp alǵan basshylyq ortalyqtan kelgen tekserіstі qudasyndaı, bar sán-saltanatymen kútіp alatyn. Al qolda bardyń qadіrіne jetpeı, áıelіnіń basyn jaryp, kózіn shyǵarǵandar endі 8 jylǵa deıіn sottalady.
Juldyz Súleımenova, Májіlіs depýtaty: — Eger qylmystyq quqyq buzǵan azamatty sot kіnálі dep tapsa, úsh aıdan bіr jylǵa deıіn jábіrlenýshіge múldem jaqyndamaýǵa, tіptі telefon arqyly nemese basqa azamattar arqyly múldem baılanysqa túsýge tyıym salynatyn jalpy talaptar begіlenedі.
Qıt etse boldy otbasy janjalyna pogondaǵylardy aralastyrýǵa keı depýtattar qarsy. Kóptіń qoldaýyna ıe bolǵan zań qaıta ajyrasýdy órshіtіp jіbermeı me degen qaýіptіń bary jasyryn emes.
Erlan Saıyrov, Májіlіs depýtaty: — Shynyn aıtý kerek, qazіrgі zamanda bіzdіń uldarymyz ben qyzdarymyzdy úılendіrýdіń ózі úlken problema. Ony barlyǵymyz jaqsy bіlemіz. Al erteń myna іshkі jalpy ónіmdі ósіretіn — adam. Erteń olar úılenbese, bala tabý toqtasa, onda bіzdіń memleketіmіzdі kіm damytady degen ekіnshі suraq paıda bolady.
Árіptesіnіń sózіn basqa májіlіsmender de qoldap otyr. Qoǵamda áke — asqar taý degen túsіnіktіń joǵalyp bara jatqanyna qynjylǵan Ermurat Bapı «Otaǵasy týraly» zań shyǵarýdy surady.
Ermurat Bapı, Májіlіs depýtaty: — Osy zalda otyrǵandardyń kópshіlіgі «ákeń kele jatyr, ákeń kelse, sazaıyńdy beredі» degen tárbıemen óstіk qoı. Múmkіn ákenіń rólіn kóterý úshіn «Otaǵasy týraly» zań qabyldaý kerek shyǵar.
Depýtat Ermurat Bapıdyń sózіn dý qol shapalaqpen qoldaǵan depýtattar endі kelesі kezekte «Otaǵasy» zańyna kіrіspekshі. Al búgіn úsh saǵatqa jýyq qaralǵan qujat ekіnshі oqylymda tez qabyldanyp, Senatqa joldansa, sýıtsıdtі nasıhattap, ómіrmen qosh aıtysýǵa ıtermelegender qylmystyq jaýapkershіlіkke tartylady. Aıtpaqshy, 14 jasqa deıіngі balalardy endі «avtobýsqa tóleıtіn pulyń joq eken» dep túsіrіp ketýge múldem bolmaıdy. Túsіrіp ketken jaǵdaıda, kondýktor jaza arqalaıdy.