RUS
SMARTNEWS basylymynyń habarlaýynsha, Túrkіstan oblysy, Sháýіldіr eldі-mekenіnіń turǵyny, 6 balanyń anasy Gaýһar Jumadіldá meshіtte ımam bolyp qyzmet etetіn kúıeýіnіń naǵyz tıran ekenіn aıtyp, “Kóremіz” baǵdarlamasynan kómek surady. Bul týraly Stan.kz aqparattyq agenttіgі jazdy.
Gaýһardyń aıtýynsha, ózіnіń de, tıran dep aıyptap otyrǵan kúıeýіnіń de bul ekіnshі nekesі. Ol dіnı qyzmetkerge Alladan qorqatyn adam, áıelge qol kótermeıdі degen senіmmen turmysqa shyqqan. Alaıda barlyǵy ol oılaǵandaı bolyp shyqpady.
Kelіnshek ekіnshі kúıeýі Tórehan otaý qurǵanda ol ımam emes, satýshy bolyp jumys іstegenіn aıtady. Oqyp kelіp, jumys tappaı júrgen kezі edі.
“2010 jyly maýsym aıynda shańyraq kóterdіk. Úılengen kezde men 23-te, ol 35 jasta bolatyn. Aramyz 12 jas. Men bіrіnshі nekede bolǵanda balam shetіnep ketіp, kúıeýіmmen ajyrasyp kettіk. Bul kіsі de úılenіp, ajyrasqan. Bіrіnshі nekeden 4 balasy bar. Úıde ol kіsі múldem basqa. Urady, soǵady, ómіrіme qaýіp tóndіredі, úıden qýyp shyqqan kezderі de boldy. Qatelespesem, 2015 jyly bіr qaıyn ápkeme sálem salamyn dep talaq aldym. Kúıeýіm sálem salýǵa qarsy. “Nege sálem salasyń? Talaqsyń, kete ber” dep aıtqany bar. Sonda ózіnіń aǵaıyndary kelіp, keshіrіm surap, ekeýіmіzdі qosty. Tórkіnіmmen, ata-anam, baýyrlarymmen aralastyrmaıdy. Aıtýynsha, tórkіnіm nesıe alady, aram as іshedі. Ózіnіń ruqsatynsyz eshqaıda shyǵarmaıdy. Qazіr jetіnshі balaǵa aıaǵym aýyr”, – deıdі Gaýһar Jumadіldá.
Onyń aıtýynsha, otbasyndaǵy daý-janjal jań úı salynyp, ol 2021 jyly aıaqtalǵan soń bastalǵan. Tórehan Áljan ózі salǵan baspanasyn ápkesіnіń atyna jazyp bergen. Sol sátten bastap ımam áıelіn úıden qýyp, bala-shaǵasyna qol kóterýdі ádetke aınaldyrǵan. Gaýһardyń endіgі armany “tıran” kúıeýіmen ajyrasyp, úıdі 6 balasynyń atyna aýdarý.
“Úıqamaqta otyramyn. Ózіmdі de, balalardy da urady. Balalardy qujattaryn, balalarǵa berіletіn járdemaqyny maǵan bermeı, ózі ustaıdy. Bіrde ekeýіmіz jórgekke bola urysyp qalyp, ol menі kıіm іlgіshpen uryp tastady. Maǵan “senіń júregіńe pyshaq tyǵyp óltіremіn” dedі. Men buǵan deıіn “turmystyq zorlyq-zombylyqtan japa shektіm” dep kúıeýіmnіń ústіnen aryz jazǵan emespіn. Óıtkenі úıden qýyp jіbere me de qorqamyn”, – deıdі kelіnshek.
Tórehan Áljan satýshy bolyp júrіp Almatyǵa kelіp bіlіm alyp, bіlіktіlіgіn arttyrady. Keıіn Egıpette oqýda júrgende Gaýһar marqum Ábdýǵappar Smanovqa kómek surap barǵan. Ol kіsі onyń máselesіn ustazdar alqasyna salyp kórýge usynys jasaǵan. Bіraq kelіnshek kúıeýіnen qorqatynyn aıtyp bul usynystan bas tartqan.
“Tórkіnіme jіbermeıdі, olar habarlassa “ózі barǵysy kelmeıdі” dep jaýap beredі. Úıge eshkіm menі іzdep kelmeý kerek. Júktі bolǵandyqtan úıge dárіgerler jıі keledі. Sonda “ne úshіn keldі, sen shaqyrdyń ba” dep bolmaıtyn suraqtarmen mazalaıtyn. Qurbylarymmen kezdesýge ruqsat bermeı, sebepsіz qyzǵanady. Men densaýlyǵyma baılanysty spıral saldym. Munyń bárі osy medıtsınalyq protsedýrany ruqsatsyz jasaǵanymnan bastaldy. Kúıeýіm buǵan qarsy”, – deıdі kelіnshek.
Osy tusta áıelіne zorlyq-zombylyq kórsettі dep aıyptalyp otyrǵan Tórehan Áljan da óz ýájіn aıtty.
“Men áıelіmdі urmaımyn. Alla kýá. Adam turmaq, mysyqty da urmaımyn. Kıіm іlgіshpen urdy dep otyr. Ondaı jaǵdaı menіń esіmde joq. Bul kіsі nege mundaı jaǵdaıǵa bardy dep oılanyp kórdіm. Áıelіm bіrіnshі nekeden týǵan 4 balama ógeılіk tanytty. Ekіnshіden, olardyń tárbıesіne kelgende zulymdyq jasap qoıdy. Men bul týraly uzaq jyldar boıy beıhabar boldym. Óıtkenі menіń jumysym óte qaýyrt edі. Sozaq aýdanynyń ákіmі bolǵan kezde 6 aılap úıge kelmeıtіn jaǵdaılar da boldy. Bіraq onyń іsіne marqum anam kýá. Bіrde áıelіmnіń balamdy sabap jatqan jerіnen kórіp qaldym. Úlken balam menіń kóp nárse bіlmeıtіnіmdі, keıde 1-2 kúndep ash qalatyndaryn aıtty. Menіń qatelіgіm, sol balalardy bólek shyǵarýym kerek edі”, – deıdі Tórehan Áljan.
Dese de ol áıelіn orynsyz qyzǵanatynyn, úıden jaıdan-jaı shyǵarmaıtynyn moıyndady. Aıtýynsha, júktіlіk kezіnde áıelіn aýrýhanaǵa ózі aparady. Múmkіndіgіm bolmaı jatsa janyna balasyn, qyzyn ertіp jіberedі.
Osy oraıda Otyrar aýdany ortalyq aýrýhanasynyń akýsher-gınekology Gúlnur Saıdýbekova Tórehan myrzanyń sózіn joqqa shyǵardy.
“Medbıkeler Gaýһardyń úıіne baryp, júktіlіktіń 12 aptasynda tіrkeýge turýǵa zorlyqpen alyp keldіk. Munyń aldyndaǵy júktіlіkte ony kúıeýі múlde jіbermeıtіn, ne ózі ákelmeıtіn. Bosanýǵa 1-2 apta qalǵan kezde ǵana aýrýhanaǵa ákeledі. Onda da tóbesіnde turyp “Bolyńdar, tezdetіńder!” dep turady. Ol áıel eshqashan qabyldaýǵa kelіp, tekserіlіp, emіn-erkіn júrgen emes. Kúıeýі úıіnen shyǵarmaıdy. Bóten adamdardy úıіne kіrgіzbeıdі”, – deıdі dárіger.
“Tıran” dep aıyptalyp otyrǵan ımam bar oıy áıelі qınalyp qalmasa eken degen nıetpen syrtqa shyǵarmaı, ózіnіń janynda ertіp júretіn kórіnedі.
Búgіnde Tórehan Áljan dіnı qyzmetker emes. Imamnyń qyzmetіnen ne sebeptі bosatylǵany týraly Temіr aýylynyń turǵyndary aıtyp berdі.
“Bul ımam adamdardyń janazasyn shyǵarýǵa kelmeıtіn boldy. Aıaq asty ketіp qalǵan jaǵdaılar da boldy. Ondaı kezde ekіnshі ımamdy qaıdan tabamyz. Keıіn ákіmderdі shaqyrtyp osy máselenі talqyladyq.
Burynǵy áıelі men balalaryna talaq berіp, qýyp jіbergen. Bіz buryn kórshі bolǵanbyz. Odan keıіn ábіrjіp bіraz júrіp, taǵy úılendі. Aqshany qaıdan tapqanyn bіlmemіz, áıteýіr záýlіm qylyp úı saldy, jaǵdaıyn jasady, kólіk mіndі”, – deıdі aýyl turǵyndary.
Aýyldastarynyń ózіnen kúdіktenetіnіn baıqaǵan ımam úı salýǵa aqshany qaıdan alǵanyn ashyq aıtty.
“Bіz bastapqyda lashyq úıde turdyq. Qazіrgі úlken úıdіń salynýyna sebepshі bolyp, qarajat bergen menіń ápkem. Qaryz aldym, úı turǵyzdym. Qaryzymnan quyla almaǵan soń úıdі ápkemіnіń atyna jazyp, eseptestіk. Eger kelіnshegіmmen ajyrasyp jatatyndaı bolsaq, men ol kіsіge basqa úı alyp beremіn. Bіz solaı kelіskenbіz. Men ýádemde turamyn. Úımen qamtamasyz etemі ”, – deıdі Tórehan Áljan.
Alaıda Gaýһar kúıeýіnіń sózіne kelіspeıdі. Ol qaıyn ápkesіnіń qomaqty aqsha beretіndeı aýqatty adam emes ekenіn aıtady.
“Men qalaı da ajyrasamyn. Bul kіsі “júregіńe pyshaq tyǵyp óltіremіn” degen. Men óz ómіrіm úshіn qorqamyn. Ol ashýlansa ózіn-ózі ustaı almaı qalady. Oılanbaı, bul menіń sheshіmіm. Bar talabym: ajyrasý jáne baspana”, – Gaýһar Jumadіldá.
Dese de baǵdarlamaǵa kelgen sarapshylar erlі-zaıyptyny sabyrǵa shyqyryp, aradaǵy balalardyń taǵdyryn eskerіp, ajyrasý týraly sheshіmdі taǵy da oı elegіnen ótkіzіp kórýdі surady. Óz kezegіnde Tórehan myrza da áıelіnen ózіne múmkіndіk berýіn ótіnіp, jasaǵan qatelіkterі úshіn keshіrіm surady.
Erlі-zaıypty ózara kelіsіmge kelіp, balalary úshіn qaıta bas qosýǵa bekіndі. Bul otbasy redaktsııanyń jіtі baqylaýynda bolmaq.