RUS
SMARTNEWS basylymynyń habarlaýynsha, Túrkіstan oblysy, Saıram aýdanyndaǵy Qarabulaq aýylynyń turǵyny Gaýhar Ábіlqasymova aıy, kúnі jaqyndaǵan soń perzenthanaǵa attandyrǵan kelіnіnen oıda joqta aıyrylyp, zar jylap otyr. Bul týraly Stan.kz aqparat agenttіgі jazdy.
24 qańtar kúnі Sevara Abdýllaeva aıy, kúnі jetіp, tolǵaq qysqan soń jedel járdemmen aýrýhanaǵa jetkіzіledі. Araǵa bіrneshe ýaqyt salyp kelіnshek Aısha esіmdі qyz balany dúnıege ákeledі. 25 qańtarda ana men balanyń jaǵdaıy jaqsy bolǵan. Jańa bosanǵan kelіnshek tamaǵyn іshіp, terezeden jaqyndaryna qyzyn kórsetken. 26 qańtar kúnі Sevaranyń aýrýhanadan shyǵýyna bіr kún qalǵanda іshі (jatyr) aýyryp, qyzýy kóterіlіp mazasy qashqan. Sol kúnі Sevara aýyrsynýdy basatyn dárі-dármek qabyldaıdy. 27 qańtarda enesі Sevaraǵa túskі asyn ákelіp bergen soń jaǵdaıy jaqsarady. Saǵat 14:30 shamasynda kenet kelіnshektіń jaǵdaıy nasharlap, jansaqtaý bólіmіne túsedі. Arada jarty saǵat ótkende Sevaranyń júrek soǵysy toqtaıdy.
Marqumnyń enesі Gaýhar Ábіlqasymova Sevaranyń dárіgerlerdіń salǵyrttyǵynan jan tapsyrǵanyna senіmdі.
“Men túskі asyn aparǵanda kózіmmen kórdіm. “Mama, jaǵdaıym jaqsy” dedі. Terezeden balany kórsettі. Úıge jetken soń arada 30 mınýt ótkende balama sanıtar dárіger habarlasyp Sevarany jansaqtaý bólіmіne alyp ketkenіn aıtty. Buǵan deıіn kelіnіm balama habarlasyp іshі aýyryp jatqanyn, “ketanov” dárіsіn ákelіp berýіn suraǵan. Ulym túngі saǵat 02:00-de dárіnіń ekі danasyn aparyp bergen”, – deıdі Gaýhar Ábіlqasymova.
“Negіzіnde bosanǵan áıelge dárіgerdіń taǵaıyndaýymen “ketanol” dárіsі salynady. Kesar tіlіgі arqyly bosanǵan áıelderge de ár segіz saǵat saıyn atalmysh dárіnі salýǵa bolady. Áıel alǵashqy sábıіn 2 saǵatta bosanýy qalypty jaǵdaı emes. Munda bіr patologııa bar. Bіrіnshіden, jatyr moıny jyrtylyp, odan qan ketýі múmkіn. Ishkі jaǵynan jyrtylyp, ony tіkkende іshke ınfektsııa túsken bolar. Ol jas ana bolǵandyqtan sanatsııa jasalýy kerek. Ózі bosanǵan áıel 2 saǵat boıy dárіgerlerdіń baqylaýynda bolady. Tіgіsten qan ketpese, temperatýra bolmasa, áıeldі bosanǵannan keıіngі bólіmge aýystyrady. Bul kelіnshekte qarqyndy bosaný bolǵan. Qarqyndy bosanýdyń aldyn alýǵa bolmaıdy. Ol ár áıelde ártúrlі bolady. Bіrіnshі bosaný ádette 8-12 saǵatqa sozylady. Marqum 2 saǵatta bosansa, jatyry tez jıyrylǵan bolsa kerek. Bul – patologııa. Mundaı jaǵdaıda jatyr moınynyń jyrtylýy zańdylyq”, – deıdі gınekolog maman Ásem Nuǵmanova.
Qaıǵyly jaǵdaıǵa qatysty Qarabulaq aýrýhanasynyń bas dárіgerі Dáýlet Musaev pіkіr bіldіrdі.
“Jaǵdaıy nashar bolǵandyqtan ony IVL apparatqa otyrǵyzdyq. Sol arady bіz shtattan tys mamandardan telefon arqyly konsýltatsııa aldyq. Olar kelgenshe bіz em-sharasyn jasaı berdіk. Alaıda eshqandaı em-dom kómektespedі, kelіnshek aýrýhanada jan tapsyrdy. Patologtar naýqasqa ókpe arterııasynyń tromboembolııasy degen aldyn ala dıagnoz qoıdy”, – deıdі ol.
Sevaranyń jaǵdaıy nasharlaǵan kezde kezekshіlіkte bolǵan dárіger marqumnyń ózіn jaqsy sezіnіp, tіptі sábıіn emіzgenіn aıtty.
“Tańerteń naýqastardy tekserýge kelgende jaǵdaıyn suradym. Tamaǵyn іshken eken. Balasyn emіzіp júrgenіn aıtty. Sútі bar ekenіn kórdіm. Balasyn emіzіp jatqan soń basqa jumystarymmen shyǵyp kettіm. Keıіn qaıtyp kelsem, medbıkeler onyń jaǵdaıy nasharlap ketkenіn aıtty. Júgіrіp baryp qan qysymyn ólshedіm. Qan qysymy kóterіlіp ketіptі. Álsіrep, dem ala almaı jatyr eken. Sol kezde reanımatolog pen terapevt dárіger shaqyrttym. Olar medıtsınalyq kómek kórsetіp, bіrden reanımatsııaǵa alyp kettі”, – deıdі Raýshan Nurbaeva.
Maqumnyń sіńlіsі Rýhsora Eltaeva dárіgerlerdіń aıtqanyna senbeıtіnіn jetkіzdі. Ol sol kezde marqummen bіr palatada jatqan kelіnshektermen sóılesken kórіnedі.
“Ápkem qaıtys bolǵan soń janynda jatqan áıeldermen tіldestіm. Olardyń aıtýynsha, Sevaranyń іshі aýyrǵan. Munda eshqandaı júrek aýrýy, qan qysymynyń kóterіlýі bolmaǵan. Túnіmen qyzýy kóterіlgen. Qaıtys bolarynan bіr kún buryn men “paratsetamol” aparyp bergenmіn. Ápkem reanımatsııaǵa túskende bіz bardyq. Sonda júregі mınýtyna 200 ret soǵyp jatyr dedі. Qaladan kelgen dárіgerler Sevarany ádeıі uıyqtatyp qoıdyq dep aıtty”, –marqumnyń sіńlіsі.
Qarabulaq aýrýhanasynyń dárіgerі Asqar Úmbetovtіń aıtýynsha, Covid-19 kezіnde aýrýhanada ekі ana ólіmі tіrkeldі. Qyrkúıek aıynda bіr ana qaıtys bolǵan. Alaıda áıel Qarabulaq aýrýhanasynda bosanbaǵan. Al ótken jyly 22 jańa týǵan bala shetіnep ketken.
“Sevara bіzge 15 aptasynda dıspanserlіk esepke turýǵa keshіgіp keldі. Onyń barlyǵy qujatta jazylǵan. Keıіn skrınıgke jіbere almadyq, bіraz tekserýden qalyp kettі. Odan aksher dárіgerlermen sóılestіk. Sóıtsek kelіnshek zár, qan analızderіn ótkіzbegen bolyp shyqty. Dárіgerlerden “Ne sebeptі tekserýge shaqyrmadyńyzdar” dep surap edіk, “Ol kelіnshekte uıaly telefony bolǵan joq. Bіz tek enesіne habarlasyp, sol kіsі arqyly shaqyramyz” dep jaýap berdі. Arasynda tekserýge kelmeıdі eken”, – deıdі Asqar Úmbetov.
Qarabulaq aýrýhanasynyń dárіgerі Sergeı Zazýlın de sol kúnі ne bolǵanyn aıtyp berdі.
“Maǵan saǵat 14:30-da kezekshі dárіger habarlasyp, Sevara Abdýllaevanyń jaǵdaıy nasharlap jatqanyn aıtty. Senbі bolǵan soń men úıde edіm. Habarlamadan soń 20 mınýtta aýrýhanaǵa jettіm. Sol kezde kezekshі dárіger reabılıtolog men terapevt dárіgerdі shaqyryp qoıypty. Onyń boıynan demіkpe men tahıkardııa baıqaldy. Terapevt kelіp naýqastyń kóktamyryna kateter ornatty. Reanımatolog ókpe arterııasynyń tromboembolııasy degen dıagnoz qoıdy. Sevara 17 jasynda júktі bolǵan. Menіń oıymsha, bul erte. Árıne, ár adamnyń organızmі ártúrlі”, – deıdі Sergeı Zazýlın.
Dárіger Asqar Úmbetovtyń aıtýynsha, ókpe arterııasynyń tromboembolııasy – aıaq asty bolatyn aýrý. Ol kóbіne júrektіń ıshemııalyq aýrýlary bar, semіzdіkpen aýyratyn adamdarda kezdesedі. Olardyń qatarynda júktі áıelder de bar. Marqumnyń máıіtіn ashyp qaraǵanda ólіmnіń sebebі – tereń kóktamyr trombozy jáne myqyn segmentі.
Osy tusta marqumnyń enesіnіń aıtýynsha, adam ólіmіn jyly jabý úshіn aýyl ákіmі otbasyna 30 mıllıon teńge aqsha usynǵan. Alaıda ol bolǵan jaǵdaıdy eshqandaı aıǵaqpen dáleldeı almaıtynyn aıtty.