Субсидия сарсаңы: Шағын шаруашылықтар қолдауды сезініп жүр ме?

11.12.2024, 11:14
203
Субсидия сарсаңы: Шағын шаруашылықтар қолдауды сезініп жүр ме? Sputnik / Болат Шайхинов

Мемлекет тарапынан берілетін субсидияға ірі шаруашылықтар бірден қол жеткізіп, шағын шаруашылықтар «байбалам» салып жүріп алатыны жасырын емес. Тіпті, кейбіреуіне бұйырмай қалуы да мүмкін.

Мәжілістің жалпы отырысында ауыл шаруашылығындағы субсидияның тиімділігіне қатысты аудит қорытындысын жариялау кезінде Жоғары аудиторлық палатаның төрағасы Әлихан Смайылов субсидияларды ұсыну тетіктеріне 5 жылдың өзінде 70-тен астам өзгеріс енгізілгенін айтты.

Мемлекет басшысы ауыл шаруашылығын тиімділігі жоғары сала деңгейіне жеткізу міндетін алға қойды. Сонымен қатар азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етіп, отандық өнімнің бәсекеге қабілеттілігін арттыру маңызды екенін атап өтті. Инновацияларды енгізуге және агроөнеркәсіптік кешенді жаңғыртуға ерекше назар аударылады. Бұл ретте аграрлық сектордағы тиімді мемлекеттік реттеу өте маңызды рөл атқарады. Ауыл шаруашылығының экономикалық маңыздылығы жоғары бола тұра, өкінішке қарай, жалпы ішкі өнімге қосатын үлесі аз екенін көріп отырмыз — орта есеппен 5%-ға жуық. Негізгі себептері белгілі: өнімділіктің төмен болуы, суармалы жер көлемін ұлғайту қарқынының баяулығы, суды тиімсіз пайдалану, көлік-логистикалық инфрақұрылымның әлсіз дамуы, материалдық-техникалық жарақтандырудың жеткіліксіздігі және басқалар, — деді Ә. Смайылов.

Оның айтуынша, субсидиялау жүйесінде де кемшіліктер бар. Субсидиялардың түрлері мен бағыттары үнемі өзгеріп отырды. Оларды ұсыну тетігі де іске асыру барысында өзгерген.

«5 жылдың өзінде 70-тен астам өзгеріс енгізілді. Ережелер жекелеген жағдайларда кешіктіріліп қабылданған. 5 жылдан астам уақыт өтсе де, отандық ауыл шаруашылығы өнімдерін қайта өңдеу үлесін, ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарды ұлғайтуды субсидиялау жөніндегі ережелер әлі де жоқ. Бұл осы бастамаларұсынылған уақытта субсидиялау тәсілдерінің пысықталмауы себебінен орын алып отыр. Мұндай жағдайда ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілер жаңашылдықтарға бейімделуіүшін көп күш жұмсауы тиіс. Осындай жағдай мемлекеттік қолдау шараларынасенімсіздіктің туындауына әкеледі. Сонымен қатар, субсидиялау көлемі артып келеді, алайда оларды тиімді пайдалану мәселесі шешілген жоқ. Субсидиялаудың нақты басымдықтары белгіленбеген. Бұл субсидия қаражатын көптеген бағытқа шашуға ықпал етеді. 17 бағыт бойынша 67 субсидия түрі бар, ал олардың әсері шамалы. Сонымен қатар нақты нысаналы индикаторлар айқындалмаған», — деді Әлихан Смайылов.

Шикі газды көп жаққан компания 3,5 млрд теңге залал өндіретін болды Алматы облысында жеке клиниканың дәрігері науқасқа шабуыл жасаған (ВИДЕО) Менен кейін өледі деп ойлайтынмын: Исабеков Мағауиннің әруағынан кешірім сұрады «Сахна сәні»: әнші Мақпал Жүнісованы министр және эстрада өкілдері туған күнімен құттықтады (ФОТО, ВИДЕО) Қазақстан тағы да Орталық Азиядағы ең мықты әскері бар ел деп танылды Оңтүстік Кореядағы әуе апаты: ұшақтың «қара жәшіктеріне» қатысты тың дерек шықты «Ресей дәлел болмасын деп кәріс әскерін өлтіреді»: Зеленский Украинаға қарсы соғыста тұтқынға алынған солтүстік кореялық сарбаздарды әшкереледі Әлемдік білім олимпиадасын астаналық бала жеңіп алды Енді қоғамдық орында боқтап, түкіргендер көше сыпырады Астанада әйеліне ренжіп, көпқабатты ғимараттың төбесіне шыққан ер адам 5 тәулікке қамауға алынды Автобуста жол ақысын төлемейтіндерді анықтайтын жүйе Астанада орнатылды 4 жасар бала басын орындыққа қысып алды Алматыдан тағы да жер сілкінді Жеті жасар қыз ата-анасының атына несие рәсімдеген 12 қаңтарға арналған ауа райы болжамы жарияланды «Өнерім жетіп артылады»: ұн илеп, үй сылаған Назым Қызайбай жанкүйерлерін таң қалдырды 10 жастағы қыздарға «Ғашық болып қалдым» деп жазған блогерге қатысты тексеріс жүргізілмек Баскетболшы сүйіктісін қонақүйге чемоданға тығып алып кірген «Кері бұрыл, тупой!»: Астана полициясы жүргізушіге дөрекі сөйлеген қызметкерлеріне қатысты тексеріс бастады Бір адам қаза тапты: Жетісу облысында көлік жол жиегіндегі жаяу жүргіншілерді қағып кеткен