RUS
Қазақстанда микромобильді көліктің — соңғы мильдегі көліктің танымалдығы артып келеді. Алматыда самокаттар жолдардағы кептелістерді айналып өтуге, ал Астанада — кең жаңа қаланың үлкен қашықтықтарын еңсеруге көмектеседі. Мысалы, самокатпен үйден көлік айырығына немесе метродан, автобустан кеңсеге дейін жету ыңғайлы. Сонымен бірге, микромобильді көлік маңызды инфрақұрылымдық нысандарға дейін (дүкендер, емханалар, саябақтар) 15 минут ішінде жетуге болатын — 15 минуттық қала тұжырымдамасын жүзеге асыруға көмектеседі.
ЖМҚ сапарларының ұзақтығы мен географиясы самокаттардың ойын-сауық құралынан заманауи қалалық көлікке айналғанын көрсетеді. Алматы мен Астанада самокаттармен сапарлар саны тұрақты өсуде — инфрақұрылымды дамыту қажеттілігі де арта түсуде. Сонымен қатар Алматы мен Астанадағы ЖМҚ үшін ағымдағы инфрақұрылым айтарлықтай ерекшеленеді.
Урбанистердің пікірінше, Алматыда велосипедтер мен самокаттар үшін тартымды жағдайлар жасалған. Әсіресе, ЖМҚ қала орталығында сұранысқа ие, онда көптеген веложолдар мен веложолақтар бар, ал қоғамдық көлік қатты жүктелген. Бұл жағдайда көптеген қала тұрғындарына автобустар мен метроның кестесі мен бағдарларына бейімделмеу, жақын маңдағы электрлі самокатты жалға алу ыңғайлы. Осылайша, А нүктесінен Б нүктесіне мүмкіндігінше тез және ыңғайлы жетуге болады. Алматыдағы самокаттар арасында ең танымал көшелер — Абай даңғылы, Тимирязев және Шевченко көшелері, олар қала орталығында магистральдар құрып, жатын аудандарына апарады.
Алматыдағы Төле би көшесі де орталықтан батысқа қарай жүреді, бірақ оны самокат жүргізушілері бағдарлары үшін әлдеқайда аз таңдайды. Онда ЖМҚ-на арналған аймақ немесе жолақ жоқ, бұл кикшеринг қызметтерін пайдаланушылар үшін ыңғайсыз. Әдетте, олар самокаттарды жағдай жасалған жерде белсенді пайдаланады: олар ыңғайлы инфрақұрылымы бар ұзағырақ бағдарды қалайды. Бұл самокат жүргізушілері веложолдармен сәл ұзағырақ жүруге дайын екенін білдіреді.
Астанада микромобильді көлікке арналған инфрақұрылым басқаша: ол да даму үстінде, бірақ қазір елордадағы веложолдардың саны тұрғындардың нақты қажеттіліктеріне сәйкес келмейді. Самокаттар үшін ең танымал магистральдардың қатарына орталық Түркістан, Тұран көшелері, Республика даңғылы жатады. Барлық аталған көшелерде веложолдар өтеді. Астанадағы инфрақұрылымның кемшілігі - көптеген веложолдар саябақтардың ішінде орналасқан және олар көлік мәселелерін шешуге қарағанда серуендеуге қолайлы келеді. Сонымен қатар, велосипед жолдарының бір-бірімен байланыстырылу мәселесі бар. Сонымен, веложолдардың жартысынан азы ЖМҚ пайдаланушысына жаяужолға немесе жолға шықпай-ақ қажетті нүктеге жетуге мүмкіндік беретін бірыңғай желіні құрайды. Алматыда, керісінше, веложолақтар мен веложолдар желіні қалыптастырады және бөлінген жолдар бойынша самокат пен велосипедтің үздіксіз қозғалуына мүмкіндік береді.
Электрлі самокаттарға арналған инфрақұрылым ыңғайлы және өзекті болуы және жолдардағы қауіпсіздік деңгейінің жоғарылауына ықпал етуі үшін ол деректерді талдауын ескере отырып дамытылуы керек. Мұндай деректері шерингтік компанияларымен жиналады және өңделеді. Деректерге негізделген Whoosh қызметінің талдаушылары жылу карталарын құрастырады — бұл пайдаланушылардың қозғалыс бағыттарын және қаланың әр нүктесінде сапарлардың шоғырлануын талдауға мүмкіндік беретін деректерді көрудің ыңғайлы тәсілі. Жылу карталары қала тұрғындарының электрлі самокаттармен қай жерде жиі қозғалатынын көрсетеді, ал егер олар қолданыстағы велоинфрақұрылыммен салыстырылса, оны қай жерде жетілдірілу қажет екенін анықтауға болады.
Қазақстан қалаларындағы Whoosh жылу карталарына сәйкес, қолданыстағы веложолдар Алматы мен Астанада ЖМҚ пайдаланушылары жиі жүретін нақты жолдармен сәйкес келе бермейді. Веложолдардың жетіспеушілігі екі қалада да сезіледі: көбінесе самокаттар жаяужолмен немесе жолдың жүріс бөлігінің шетімен жүруге мәжбүр болады.
Инфрақұрылымның басты міндеті - әртүрлі жылдамдықпен қозғалатын ағындарды тарату, жаяу жүргіншілерді бір ағынмен, самокаттар мен велосипедтерді — екіншісімен, көліктерді — үшіншісімен жылжыту. Қазір Қазақстанда веложолдар сөзсіз жетіспейді. 30 тамызда Қазақстанда "Жол қозғалысы туралы" заң күшіне енеді, ол жаяужолда немесе жаяу жүргіншілер жолында самокаттарға жүруге шектеу енгізеді. Сонымен, осы аймақтардағы самокаттың жылдамдығы 6 км/сағ аспауы керек. Бұл жылдамдық жүгіріп келе жатқан адамның жылдамдығынан төмен және пайдаланушыға тепе-теңдікті сақтау қиын түседі. Сонымен бірге, бұл шектеу электрлі самокаттың көлік ретіндегі негізгі артықшылығын жоққа шығарады. Жол бойында велоинфрақұрылым болмаған жағдайда, самокат өзі үшін де, ЖКО үшін жауапты болатын үлкен көліктің жүргізушілері үшін де қауіпсіз емес жолдың жүріс бөлігімен немесе жол жиегінің бойымен жүреді. Самокаттар мен велосипедтер үшін өздерінің қауіпсіз және заңды кеңістіктерін құру қажет. Веложолдар электр самокаттар үшін ең қолайлы орын болып табылады, ал жаңа заң күшіне енген кезде Алматы мен Астанада велоинфрақұрылымды дамыту қажеттілігі артады.
Кикшеринг қызметтері мен қолданыстағы велосипед жолдарының жылу карталарын сәйкестендіру микробобильді көлік пайдаланушыларының нақты сұраныстары мен қажеттіліктерін түсінуге көмектеседі. Бұл деректер шынымен өзекті велоинфрақұрылымын жобалауға көмектеседі. Шерингтік компаниялар жылу карталарының деректерімен қалалық әкімшіліктермен бөлісуге дайын.
Тәжірибе көрсеткендей, орта және ұзақ мерзімді болашақта микромобильділік үшін кедергісіз инфрақұрылымды дамыту қауіпсіздікке ең тиімді инвестиция болып табылады. Микромобильді инфрақұрылым белсенді дамып келе жатқан жерлерде: веложолдардың кең желісі құрылып, ЖҚК бейімделеді - жолдардағы қауіпсіздік деңгейі айтарлықтай арта түседі. Адамдар жаяужолдар мен жолдардың жүріс бөлігінің орнына арнайы белгіленген аймақтармен жүре бастайды: велосипед жолағында жүргенде жарақат алу қаупі 34%-ға төмендейді. Бөлінген жолақтар, қоршаулар, ауыспалар/кіреберістер мен қиылыстар қауіпсіз ортаны қалыптастырады, мұнда әркімнің өз орны бар және жайлы әрекет ету ережелері бәріне түсінікті.