RUS
Елімізде алаяқтық бойынша тіркелген фактілер күн өткен сайын көбейіп келеді. Полицейлердің жүргізген талдау жұмыстарының нәтижесінде азаматтардың әлеуметтік осал санаты, дәлірек айтқанда, зейнеткерлер алаяқтардың арбауына көп ұшырайтыны белгілі болған. Жыл басынан бері Астананың өзінде осындай мазмұндағы алаяқтықтың 70 фактісі тіркелген.
Астана қаласы Полиция депатаменті (ПД) Криминалдық полиция басқармасының (КПБ) аға жедел уәкілі полиция майоры Жандос Жомартұлы Яхшиликовтың айтуынша, қылмыскерлер жәбірленушілерге туыстарының немесе құқық қорғау органдарының қызметкерлерінің кейіпінде хабарласады. Әрі ұялы телефонға емес, стационарлық абоненттік нөмірлерге қоңырау шалады.
Қарттарға хабарласқанда, алаяқтар заң бұзушылықтарды шешу мақсатында зейнеткерлерге жақын туыстарының атынан хабарласып олардың көлік апатына түскені туралы айтады. Өздерін полиция қызметкерлері екендігініне сендіріп қарт кісілерден үлкен көлемде ақша сұрап, тез арада өздерінің адамдары келетінін айтып ақшаны қолма-қол берулерін сұрайтын көрінеді. Осылайша алаяқтық жолмен қариялардың қомақты қаржыларын иемденеді. Алаяқтар қарттардың қаржылық, құқықтық сауатсыздығын және психоэмоционалды жағдайын оңтайлы пайдаланып келеді.
Осындай қылмыстардың жалпы схемасы туралы полиция мынадай ақпарат берді:
— Қылмыскерлер жәбірленушілерге қалалық үй телефондарына хабарласып, туыстарыңыз жол-көлік апатына түсті деп хабарласады. Ақша талап етіп, адреске қолма-қол ақшаны алу үшін Яндекс арқылы курьерлерді жібереді. Кейін дропперлер (делдалдар) арқылы курьерден алынған ақшаны ресейлік шоттарға салып отырады. Дропперлер әдетте Telegram желісі арқылы жұмыс жасап, алданғандардың берген ақшадан 5-10%-ын өздеріне алып отырады, – дейді полиция қызметкері.
Сондай-ақ Жандос Жомартұлы қазіргі уақытта профилактикалық шара ретінде стационарлық абоненттік нөмірлері бойынша алаяқтық жасау тәсілдері мен осындай қоңырауларды қабылдау кезіндегі іс-қимыл алгоритмін ойластырып автоматты түрде халықты ескертіп, хабардар ету үшін «Қазақтелеком» АҚ-мен бірлесе жұмыс атқару мақсатында, басшылығына ұсыныстар жіберілгенін айта кетті.
Алаяқтардың арбауына түспеу үшін полиция қандай шара қолдануға шақырады?
— Телефонға келіп түскен бейтаныс нөмірлерге мұқият болыңыз;
— Бөгде нөмірден жақыныңыз ретінде хабарласса, оның өз нөміріне қоңырау шалып, мән-жайды анықтаңыз;
— Өзіңіз туралы немесе жақындарыңыз туралы ақпаратты танымайтын адамға бермеуге тырысыңыз;
— Бастысы полиция қызметкерлері ешқашан мәселеңізді шешіп береміз деп тікелей қонырау шалмайтынын есте сақтаңыз!