RUS
Келес өзені бойын алып жатқан аумақты археологтар VIII-IX ғасырларда өркениет ордасы болған дейді. Көне мұра қаңлы дәуіріндегі дүниелер болуы мүмкін. Ондағы обалардың ерекшелігі, жерлеу дәстүрі байырғы тұрғындардың әлеуметтік жағдайын айқындауға мүмкіндік бермек.
"Камераның ішіне 4-5-6 адам жерленіп жатады. Оның бұрышына сүйектер үйіліп жатады. Неге? Өйткені ол басқа кезде де қолданылғанын көрсетеді. Бір отбасында біреу қайтыс болғанда оны үйіп қояды дағыны, екіншісін жерлей береді", - дейді археолог Музаффар Гурсой.
Әсіресе мүрделермен бірге көмілген қыш ыдыстар мен садақ жебесінің басы Қаңлы дәуірі кезіндегі ежелгі діни наным-сенімдердің болғанын айғақтайды. Археологтар сондай-ақ, осы маңнан Күлтөбе қалашығының орнын тапты.
Ал Мыңтөбе қорымынан табылған дүниелерді теңдессіз құнды жәдігерге балап отыр. Бұл жерде 600-ден аса қорым мен оба бар. Әлі күнге дейін зерттелмеген аумақтан археологтар ІІ-ІV ғасырға тиесілі жәдігерлерді тапты.