RUS
SMARTNEWS.KZ басылымының хабарлауынша, ҚР Орталық сайлау комиссиясының Төрағасы Нұрлан Әбдіров бастаған делегация Нью-Дели қаласында Үндістанның сайлау комиссиясы және Дүниежүзілік сайлау органдары қауымдастығы (А-WEB) бірлесіп ұйымдастырған «2024 – Жаһандық сайлау жылы: демократиялық кеңістіктерді растау» халықаралық конференциясына қатысты.
Бұл конференция сайлау органдарының, халықаралық ұйымдардың өкілдерін және 60-тан астам елдің сарапшыларын біріктіріп, негізгі сайлау трендтері мен сын-қатерлерін талқылады.
Қазақстандық кейс: реформалар мен жаңа тәсілдер
2024 жылдың қорытындысына арналған бірінші сессияда ҚР ОСК Төрағасы Нұрлан Әбдіров «2024 жылғы сайлау трендтері: қазақстандық кейс» тақырыбында баяндама жасап, Қазақстанның бірқатар негізгі іс-шараларына тоқталды:
• 2024 жылғы референдум негізгі шешімдерді қабылдауға қоғамның қатысуын нығайта отырып, халықтық билік қағидаттарын іске асырудың жарқын үлгісі болды.
• Ауылдық және аудандық әкімдерді сайлауға көшу жергілікті өзін-өзі басқару мен саяси реформаларды дамытудың жаңа кезеңін білдіреді.
• Халықаралық ынтымақтастық Қазақстанның жаһандық сайлау процесінің белсенді қатысушысы ретіндегі өсіп келе жатқан рөлін көрсетіп, кеңеюін жалғастыруда.
Нұрлан Әбдіров бұл бастамалар демократиялық институттарды нығайтуға ықпал етіп қана қоймай, азаматтардың сайлау институтына деген сенімін арттыратынын атап өтті, бұл мемлекеттің тұрақты дамуы үшін өте маңызды.Сонымен қатар, ҚР ОСК Төрағасы қазіргі уақытта басқа елдермен ынтымақтастық географиясы кеңейіп келе жатқанын атап өтті. Ал 2024 жыл тарихпен, тәжірибемен, заманауи электоралдық технологиялармен тікелей танысуға мүмкіндік беретін жыл болды.
«Біз үшін ынтымақтастықтың жаңа бағыты Еуропалық Одақ, Оңтүстік және Шығыс Азия елдері мен Америка Құрама Штаттары болды. Басқа елдердің әріптестерінің шақыруы бойынша Қазақстан ОСК өкілдері алғаш рет Австрия, Венгрия, Үндістан, Оңтүстік Корея және АҚШ-тағы сайлауды халықаралық байқауға қатысты.
Тұтастай алғанда, халықаралық байқауға қатысу бізге Қазақстанда екі негізгі міндетті шешуге мүмкіндік береді: Бірінші, басқа елдердің тәжірибесін, олардың сайлау жүйелерін зерттеу, бұл біздің әртүрлі электоралдық процестер мен инфрақұрылым туралы түсінігімізді жақсартатыны сөзсіз. Екінші міндет – біздің елдегі сайлау процестеріне зерделенгенді қабылдау және түсіндіру призмасы арқылы объективті түрде сырт көзбен қарау», - деп атап өтті ҚР ОСК Төрағасы.
Конференцияда сайлаудың болашағы мен сайлау процесін цифрландыруға байланысты жаһандық сын-қатерлерге ерекше назар аударылды. Этикалық нормаларды сақтай отырып, деректерді талдау және болжау үшін жасанды интеллектті тиімді пайдалану талқыланған мәселелердің бірі болды.
Екіжақты кездесулер және серіктестікті нығайту
Конференция аясында Нұрлан Әбдіров Үндістан, Бутан, Ирландия сайлау органдарының басшыларымен, соның ішінде Дүниежүзілік сайлау органдары қауымдастығының (А-WEB) Бас хатшысы Ин-шик Джангпен, Халықаралық сайлау жүйелері қорының (IFES) Президенті және атқарушы директоры Энтони Натан Банберимен екіжақты кездесулер өткізді. Кездесу барысында Ин-шик Джанго мырза Нұрлан Әбдіровтің Қазақстанға келуге шақыруын қабылдады. Сонымен қатар, халықаралық сарапшы - International IDEA аға кеңесшісі Антонио Спинелли мырзамен кездесу өтті.
Осылайша, Үндістанның сайлау комиссиясының басшысы Раджив Кумармен кездесу барысында тараптар қазіргі өзара іс-қимылдың жоғары өнімділігін атап өтіп, электоралдық рәсімдерді жетілдіру және тәсілдер мен тәжірибемен алмасу саласындағы әріптестікті одан әрі тереңдетуге дайын екендіктерін білдірді.
Жалпы алғанда, 2024 жыл 60 елдегі 4,2 миллиардтан астам сайлаушыларды біріктіретін әлемдік сайлау жүйесі үшін бетбұрыс жылы болды. Қазақстан осы үдерістің белсенді қатысушысы бола отырып, сайлаудың жаңа стандарттарын қалыптастыруға өз үлесін қосуда.