RUS
SMARTNEWS.KZ басылымының хабарлауынша, желтоқсанның 25-і күні Бакуден Грозныйға ұшып бара жатқан Embraer 190 AHY8243 ұшағы құстардың соғылуы, Ақтауға қонуы кезінде рульдің істен шығуына байланысты төтенше жағдай жариялаған еді.
Ұшақ бортында Әзірбайжан, Ресей, Қырғызстан және Қазақстандық 69 жолаушы мен бес экипаж мүшесі болған. Апат кезінде ұшақ бөліктерге бөлінген. 38 адам қаза тауып, оның ішінде алтауы қазақстандық болған еді. Апат алдында ол Каспий теңізінің үстінен шұғыл сигнал бергені белгілі болған. Көлік министрлігі ұшақ апатына қатысты арнайы тергеу жүргізіліп жатқанын хабарлады.
Әуе апатын тергеу нәтижелері туралы алдын ала есеп бойынша, CVR-дан алынған жазбаларға сәйкес, ұшу кезінде дыбыстық соққы тіркеліп, автопилот пен автодроссельді ажырату үшін дыбыстық дабыл қосылған. Содан кейін гидравликалық жүйедегі қысым төмендеп, ал сұйықтық деңгейі 0% -ға дейін төмендеген. Басқару беттері нөлдік күйде бекітіліп, ұшудың соңына дейін осы күйде қалған. Кейінірек ұшақтың қадамдық әрлеу жүйесінің ақауы тіркеліп, кабинаның қысымын азайту басталған. Біраз уақыттан кейін екінші дыбыстық соққы жазылған.
Ұшақтың сыртқы зақымдары
Мамандар Грозный аспанында дыбыстық соққыдан кейін автопилот өшіп қалғанын анықтады.
Капитан жағдайды анықтау үшін домофон арқылы кабина экипажына хабарласқан: «Алло, не болды?».
Бортсерік: «Екі орын жарылып кетті, мен... ммм, мен өте алмаймын, өйткені жолаушылар орындарынан тұрып кетті, мен оларды орнына отырғызып жатырмын».
Одан кейін экипаж Грозныйдағы диспетчерге олардың басқару құралдарының істен шыққаны туралы хабарлап, «кабинаға құс соқтығысты» деген. Диспетчер ең жақын аэродромға қонуды өтінген. Әуелі ұшқыш Минеральные воды әуежайына, одан кейін Махачкалаға, кейін Бакуге, одан кейін Ақтауға қонбақшы болған.
«Бізде жағдай мынадай: жолаушылар салонында оттегі таусылды, ол жерде оттегі багы жарылып кеткен, меніңше, баллон жарылған, жанармайдың иісі шығып жатыр. Кейбір жолаушылар ауырып жатыр, есін жоғалтып жатыр, төменірек биіктікте жүруге рұқсат етіңіздер», - деді ұшқыш диспетчермен келіссөздер кезінде.
Біраз уақыттан кейін экипаж Ақтау әуежайына қонуды шешеді. Дегенмен, ұшақ қона алмай құлаған. Қонғаннан кейін ұшақ бірнеше бөлікке бөлінген.
– Тергеу комиссиясы ұшақ құрылымдарының зақымдануын егжей-тегжейлі тексеруді жалғастыруда. Сақталған фрагменттерді бастапқы тексеру фюзеляждың құйрық бөлігінде, тік тұрақтандырғыш пен тұрақтандырғышта, лифт пен рульде әртүрлі көлемдегі және пішіндегі көптеген өтпелі және өтпелі зақымдануларды анықтады. Ұқсас зақымданулар ұшақтың сол жақ қозғалтқышы мен сол қанатында, сондай-ақ ұшақтың тораптары мен бөлшектерінен табылды. Кейбір жерлерде зақым кәдімгі төртбұрышты пішінге ие, – делінген хабарламада.
Ұшақтан бөгде заттар табылған
Хабарламаға сәйкес, әуе кемесінің көлденең зақымдануы ұшақ құрылымына сыртқы заттардың кіруін көрсетеді. Өтпелі зақымданудың көп бөлігі киль мен тұрақтандырғышта болған. Өткізілген залалдарды визуалды тексеру олардың кейбіреулері өткен, ал басқалары соқыр (өткізбейтін – автордың ескертпесі) зақымдалғанын көрсетеді. Бразилия, Әзірбайжан және Қазақстан комиссия мүшелері бөгде заттарды алып тастап, қосымша сот-медициналық сараптамаға жіберді. Айта кету керек, соқыр зақымданудан көптеген бөгде заттар жойылған.
Гидравликалық жүйенің ішкі зақымдануы
Хабарламада экипаждың екі тәжірибелі ұшқыштан тұратыны және ұшақтың 2013 жылы жасалғаны атап өтілді.