SMARTNEWS.KZ басылымының хабарлауынша, АҚШ президенті Дональд Трамптың Ақ үйге қайта келуі әлем жұртшылығының Америкаға деген көзқарасының күрт нашарлауына себеп болды. Бұл туралы 2025 жылғы «Демократияны қабылдау индексі» (Democracy Perception Index, DPI) зерттеуінің нәтижелері көрсетіп отыр. Зерттеуді 12 мамыр күні «Демократиялар альянсы» қоры жариялады.
Зерттеуге сәйкес, АҚШ-қа деген жалпы әлемдік көзқарас 2024 жылы +22%-дан 2025 жылы -5%-ға дейін құлдыраған. Бұл Қытайдың көрсеткішінен де төмен (+14%) және Ресейдің деңгейіне жақын (-9%). АҚШ-қа оң көзқарастағы елдердің үлесі бір жылда 76%-дан 45%-ға дейін төмендеген.
Альянс негізін қалаған, НАТО-ның бұрынғы бас хатшысы Андерс Фог Расмуссен жағдайды түсіндіре отырып:
«Президент Трамп сауда соғысын бастап, Украина президентін Ақ үйде ұялтты, одақтастарын әлсіз сезінуге, ал қарсыластарын батыл болуға мәжбүр етті», – деді Reuters агенттігіне берген пікірінде.
Қытай мен Ресейдің әлемдегі беделі өсіп келеді
Осы уақытта Қытай өз беделін жаһандық деңгейде нығайтып жатыр. Бұл ел алғаш рет АҚШ-тан озып, Еуропадан басқа барлық өңірде көпшілік тарапынан оң қабылданған.
Ресейдің беделі 2022 жылы Украинаға басып кіргеннен кейін күрт нашарлағанымен, бүгінде АҚШ-пен салыстырғанда әлдеқайда төмен болса да, біртіндеп қалпына келіп келе жатқаны байқалады.
АҚШ-тың ең жақын одақтастары — Израиль, Оңтүстік Корея, Жапония, Польша және Украина сынды елдерде Вашингтонға деген сенім мен қолдау әлі де басым. Бірақ Еуропаның көптеген елдерінде, сондай-ақ Азия мен Латын Америкасының басым бөлігінде Қытай АҚШ-қа қарағанда жиі оң бағаланады.
Мысалы, Германияда:
АҚШ-қа деген көзқарас: -44%
Қытайға: -41%
Ресейге: -45%
Трамптың рейтингі Путин мен Си Цзиньпиннен де төмен
Сауалнамада Дональд Трамптың өзі де халықаралық аренада аса танымал емес екені анықталды. Оған деген теріс көзқарас әлем елдерінің 82%-ында тіркелген. Бұл көрсеткіш:
Владимир Путинмен салыстырғанда (61% теріс),
Си Цзиньпинмен салыстырғанда (44% теріс) — әлдеқайда нашар.
Зерттеу туралы
«Демократияны қабылдау индексі» — әлемдік қоғамдық пікірді зерттейтін жоба. Биылғы сауалнаманы Nira Dataкомпаниясы 2025 жылдың 9–23 сәуір аралығында жүргізген. Зерттеуге 100 елден 111 000-нан астам респондент қатысқан.
Нәтижелер 13–14 мамырда өтетін Копенгаген демократия саммиті қарсаңында жарияланып отыр.