Иран зымыраны Израильдегі әйгілі Вейцман ғылыми институтын атқылады. Институттың қандай маңызы бар?

16.06.2025, 14:30
392
Иран зымыраны Израильдегі әйгілі Вейцман ғылыми институтын атқылады. Институттың қандай маңызы бар? AP Photo / Ariel Schalit

Иран Израильдің ең беделді ғылыми орталықтарының бірін жарып жатыр.

SMARTNEWS.KZ басылымының хабарлауынша, Ирандық зымыран жексенбі күні таңға жуық Тель-Авивтен оңтүстікте орналасқан Реховот қаласындағы әйгілі Вейцман ғылыми институтының ғимаратына тиді. Бұл — Израильдің ең беделді ғылыми орталықтарының бірі, әскери саладағы жасанды интеллект, дрондар және басқа да жоғары технологиялармен тікелей байланысты нысан.

Апат салдары

Зымыран Вейцман институтындағы электронды микроскопия зертханасы орналасқан ғимаратқа дәл тиген. Әртүрлі саладағы химиялық зертханалар мен аналитикалық орталықтар да орналасқан бұл ғимарат қатты зақымданды. Жарылыстың соққы толқынынан көршілес ғимараттар да зардап шекті.

Израильдік БАҚ апат орнынан фото немесе нақты дерек таратпады — маңызды инфрақұрылым нысандарына жасалған шабуылдарға қатысты ақпарат қатты цензураланады.

Институт жайлы не білеміз?

Вейцман институты — Израиль мен әлемдегі ең ірі ғылыми-зерттеу орталықтарының бірі. Ол 1934 жылы, Израиль мемлекеті құрылғанға дейін, Хаим Вейцманның бастамасымен құрылған. 1949 жылы оның есімімен қайта аталды.

Қазір мұнда 2500-ден астам зерттеуші мен қызметкер жұмыс істейді. Институт математика, физика, химия, биология, нейробиология және компьютерлік ғылымдар салалары бойынша магистрлік және докторлық бағдарламалар ұсынады. Онда 30-дан астам зертхана, кең ауқымды кітапхана, тұрғын және дәрістік ғимараттар бар.

Бірақ бұл тек академиялық мекеме емес — ол Израильдің ұлттық қауіпсіздік инфрақұрылымының бір бөлігі болып саналады. Вейцман институты армияны технологиялық тұрғыдан қолдайтын негізгі орталықтардың бірі саналады.

Әскерге арналған технологиялар

Институттың ізденістері мен зерттеулері Израиль армиясы үшін маңызды. Олардың арасында:

  • деректерді сараптайтын жасанды интеллект жүйелері;

  • автономды ұшу аппараттары мен дрон технологиялары;

  • радиоэлектронды бақылау және тосқауыл қою жабдықтары;

  • дәстүрлі GPS-ке балама навигация құралдары;

  • құпия байланыс жүйелері;

  • энергетикалық қару-жарақ пен ядролық зерттеулер;

  • жараланған сарбаздарға арналған далада қолданылатын емдеу әдістері бар.

Осы себепті бұл институт Тегеран үшін стратегиялық нысан ретінде қарастырылып отыр. Әсіресе Израиль тарапынан Иран ғалымдары мен әскери нысандарына жасалған соңғы соққылардан кейін.

Қаржыландыру және халықаралық маңыз

Институтты Израиль үкіметі ғана емес, халықаралық еврей ұйымдары да кең көлемде қаржыландырады. Бұл оған әлемнің үздік ғалымдарын тартуға және әскери-ғылыми жобаларды дамытуға мүмкіндік береді.

Сонымен қатар, Вейцман институты — халықаралық ғылыми ынтымақтастық алаңы. Егер шабуыл нәтижесінде халықаралық демеушілікпен жүзеге асырылған жобаларға залал келгені дәлелденсе, бұл дипломатиялық салдарға да әкелуі мүмкін.

Танымал блогердің қыздарға жазған хаты әшкере болды (ФОТО) «Фонограммамен бір-екі ән айтып, кетіп қалды»: Төреғали Төреәлі мерейтойға ішіп келіп, сынға қалды (ФОТО) Шенеунік егіс екпеген фермерлердің жерін шетелдіктерге берем деп қорқытқан «Ресейді жамандап еді, үндері шықпай қалыпты»: Пугачеваны жұрт сынап тастады Алмас Өтешов басшылық лауазымға тағайындалды 132 қазақ азаматы Иранда, 219 — Израильде екені белгілі болды Иран зымыраны Израильдегі әйгілі Вейцман ғылыми институтын атқылады. Институттың қандай маңызы бар? +1 уәде: Трамп Израиль мен Иранды татуластыруға уәде берді Қазақстанда педофилияға қатысты қылмыстар азайды — Ерлан Қарин Енді қырғызстандықтар АҚШ-қа кіре алмайды Тегеран: «Бізге соққы жасалып жатқанда, бітім туралы әңгіме болмайды» Қазақстандағы алғашқы АЭС-тың құны сараптамадан кейін белгілі болмақ Reuters: Израиль Хаменейді өлтірмек болды, ал Трамп қастандыққа рұқсат бермеді Астанада 10 жасар қыздың саусағы қамыр кесетін аппаратқа қысылып қалған Air India AI171 ұшағының қара жәшіктері табылды Иран ядролық қаруының жоқ екеніне кепілдік беруге дайын екенін мәлімдеді Еліміздің барлық өңірінде аптап ыстыққа байланысты ескерту жарияланды «Атаң көріп қоймасын»: жүкті Жұлдыз Әбдікәрімованың киімі сынға ұшырады «Досымның қарындасы»: Сәкен Майғазиевтің ұлы мен келіні алғаш қалай танысқанын айтты (ВИДЕО) «Бала босанды»: 13 жастағы қызды әкесінің інілері 6 жыл бойы зорлап келген