RUS
SMARTNEWS.KZ басылымының хабарлауынша, Ресей президенті Владимир Путин 2025 жылдың соңына дейін Беларусь аумағына орташа қашықтыққа ұшатын жаңа гипердыбыстық «Орешник» зымыранын орналастыру жоспарын жариялады. Бұл туралы ол Александр Лукашенкомен Санкт-Петербург маңындағы Валаам аралында кездесу кезінде мәлімдеді.
Путиннің айтуынша, «Орешник» зымырандарының алғашқы легі әзірленіп, қару-жарақ ретінде әскерге берілген. Қазір Беларусьтегі орналастыру орындары анықталып, дайындық жұмыстары жүріп жатыр.
Зымыран алғаш рет Украинада қолданылған
Ресей «Орешник» зымыранын алғаш рет 2024 жылдың қарашасында Украинадағы Днепр қаласындағы бұрынғы қару зауытына бағыттаған. Ол кезде бірнеше сағатқа созылған жарылыстар тіркелгенімен, адам шығыны болмаған.
Кейін ресейлік мемлекеттік БАҚ бұл зымырандардың жылдамдығы сонша, небәрі 11 минут ішінде Польшаның әскери әуе базасына, ал 17 минутта Брюссельдегі НАТО штабына жететінін айтып, Батыс елдеріне ескерту жасаған.
Путин зымыранды «жаңа буын қаруы» деп атап, оның 10 Махқа (шамамен 12 380 км/сағ) дейін жететін жылдамдықпен ұшатынын, бірнеше бөлек оқтұмсықпен жабдықталып, ядролық соққыға теңдей зиян келтіре алатынын айтты.
Бірақ сарапшылар сенімді емес
Соған қарамастан, әскери сарапшылар зымыранның нақты мүмкіндіктеріне күмән келтіріп отыр. Маусым айында «Орешниктің» сәтсіз ұшырылғаны, тіпті Қазақстан аумағында бөлшектеніп кеткені туралы бейнежазбалар тарады. Бұл оқиға Астанада ресми тексеріс бастауға себеп болды.
НАТО-ға ескерту
Путин НАТО елдеріне қатаң ескерту жасап, егер Украинаға Ресей аумағына соққы жасау үшін қашыққа ұшатын батыстық зымырандар берілсе, «Орешникті» альянс елдеріне қарсы қолданатынын меңзеді.
Ресейлік ракета күштерінің бас қолбасшысы бұл зымырандардың кәдімгі де, ядролық оқтұмсықпен де жабдықталуы мүмкін екенін айтып, оның радиусы Еуропаның кез келген нүктесіне жетуге мүмкіндік беретінін мәлімдеді.
Айта кетейік, мұндай орташа қашықтықтағы зымырандарды қолдануға бұған дейін тыйым салынған еді. Алайда АҚШ пен Ресей 2019 жылы бұл келісімнен шықты.
Беларусь — Мәскеудің стратегиялық серіктесі
2024 жылы Путин мен Лукашенко Беларуське Ресейдің ядролық қалқаны астында қауіпсіздік кепілдігін беретін келісімге қол қойған болатын. Бұл — Мәскеудің ядролық доктринасына енгізген өзгерістері аясында қабылданған шешім.
Беларусь — Украинамен 1084 шақырым ортақ шекарасы бар мемлекет. Онда Ресейдің кейбір тактикалық ядролық қаруы да орналасқан. Лукашенко 2024 жылдың соңында бірнеше ондаған бірлік ядролық оқтұмсық бар екенін растаған.
Мәскеудің мұндай агрессивті мәлімдемелері Украинаға ғана емес, тұтас Еуропаға төнген қауіптің ауқымын көрсетіп отыр. Бұл Батыс елдерін қатаң жауап шараларын қарастыруға итермелеуі мүмкін.