"Біз балалар үйінің санын азайтып, біртіндеп жабуға немесе олардың форматын толықтай өзгертуге мүдделі болуымыз қажет. Оның орнына елімізде бала асырап аламын деушілерге көбірек жағдай жасаған дұрыс деп есептеймін. Жалпы балалар үйі жетімдерді әлеуметтендіру бойынша тиімді жұмыс жасай алмай отырғаны жасырын емес. Сондай-ақ көп жағдайда балалар үйінің жетекшілері балаларды асырап алғысы келетіндерге немесе патронаттық отбасыларға беруге ниет білдірмейді. Бас прокуратура мен Бала асырап алу жөніндегі агенттік тарапынан жүргізілген тексерістің нәтижесінде тіпті бала асырап алуға қарсы жасанды кедергілерді ойлап тапқан жетекшілер де анықталды. Өйткені әр балаға мемлекеттен ақша бөлініп отырады және ол аз ақша емес. Мысалы, балалар үйіндегі бір бүлдіршін үшін мемлекеттен айына 1 милллионға жуық қаражат беріледі. Осы қаражатты бала асырап алғысы келетін отбасыларды қолдауға бағыттасақ, бала үшін бұл әлдеқайда пайдалы болары анық", - деді Қарақат Әбден.
Оның сөзінше, қазір жетімдер үйінің саны азайып келеді. Еліміз бойынша сәбилер үйінде 707 бүлдіршін тұрып жатыр. Ал балалар үйінде 4916 тәрбиеленуші бар.
"Бұрынғы кездермен салыстырғанда бұл - біршама жақсы көрсеткіш. Енді осы үрдісті бәсеңдетпей балаларды отбасыларға орналастырудың жолдарын дамыту керек. Қазір жетім, ата-ана қамқорлығынсыз қалған балаларды отбасыға берудің бірнеше формасы бар: бала асырап алу; қамқоршылық; патронаттық тәрбие; патронаттық жанұя. Оның қатарында кәсіби немесе фостерлік отбасыларды құру бастамасы да бар. Бұл жоба да еліміздегі балалар үйінің санын азайтуға бағытталған. Осы орайда "Пилот форматта іске қосылған бұл жобаның қазіргі жағдайы қандай? Арнайы дайындықтан өткен фостерлік отбасылардың саны артты ма? Еліміздегі жетім балаларды орналастыруға шамамен 500 фостерлік отбасы қажет делінген. Осы межеге қашан жетеміз?" деген сұрақтар болады. Жалпы фостерлік отбасылардың пайда болуы – өте жақсы бастама деп ойлаймын.
Депутат сонымен қатар балалар үйінің жұмыс бағытын өзгерту керек деп санайды. Ол балалар үйінің жұмыс жүйесін бүлдіршіндерге көмек көрсететін реабилитациялық орталық ретінде қайта қарастырған жөн дейді.
"Әрине, жетімдерге пана болған балалар үйін мүлдем жауып тастау дұрыс болмас. Себебі өкінішке қарай денсаулығында кінәрат бар. Ауыр науқастарға шалдыққан балалар бар, оларды ешкім асырап алғысы келмейді. Сонымен қатар асырап алған балаларды жетімдер үйіне кері қайтаратын жағдайлар да бар (бұл шамамен 18%). Бұл да - бала үшін ауыр психологиялық соққы. Демек балалар үйінің жұмыс жүйесін осындай бүлдіршіндерге көмек көрсететін реабилитациялық орталық ретінде қайта қарастырған жөн. Мәселенің маңызын ескере келе, жетім және ата-ана қамқорлығынсыз қалған балаларды отбасыларда тәрбиелеу ісіне баса назар аударып, жаңа тетіктерді қарастыруыңызды және фостерлік отбасы жобасы толыққанды іске қосылғанша жетім балаларға тиісті жағдайдың жасалуына ықпал етуіңізді сұраймын", - деді Қарақат Әбден.