RUS
SMARTNEWS.KZ басылымының хабарлауынша, Қазақстандағы қандай өнімдер қанша көлемде Еуразиялық одақ елдеріне (ЕАЭО) қарай экспортталатыны сарапталды. Еліміздегі азық-түлік ритейлінде ЕАЭО-қа қарай шекара асудан көш бастайтын ТОП 10-дықтың тізімін Freedom Finance Global сарапшысы Аңсар Абуев ұсынды.
Елімізден экспортталатын ең басты өнім - минералды, газдалған су. Яғни «құрамында қоспалары бар минералды және газдалған суларды қоса алғанда» санаты. Бұл санат ЕАЭО елдерінен келетін импорт бойынша бесінші санат, ал экспорт бойынша көш бастап тұр.
Әкету көлемінің көрсеткіші 106,4 млн долларға тең (92,8 млн доллар Қырғызстанға, 13,4 млн доллар Ресейге тиесілі), бұл 2022 жылғы көрсеткіштен 17% -ға артық (90,6 млн). 2024 жылдың бірінші жартыжылдығының көрсеткіші 57,2 млн долларға тең - 2024 жылдың соңына қарай экспорт өткен жылмен салыстырғанда көбірек болуы мүмкін.
Екінші орын - шылым мен сигара. 2023 жылы олар ЕАЭО елдеріне 78,3 млн долларға шығарылды. Бұл - 2022 жылғы көрсеткіштен (46,8 млн доллар) үштен екіге көп. 2024 жылдың бірінші жартысында экспорт көлемі 30,9 млн долларды құрады, 2024 жылы экспорттың жалпы көлемі 60 млн доллардан сәл асады. 2023 жылы темекі негізінен Қырғызстанға (56,8 млн доллар) және Арменияға (21,5 млн доллар) шығарылды.
Үшінші орын – «басқа жерде аталмаған немесе енгізілмеген тамақ өнімдері» (БАҚ-тың кейбір түрлері болуы мүмкін). Олардың экспорты 52,8 млн долларды құрады (оның 49,7 млн-ы Ресейге, тағы 2,36 млн-ы Қырғызстанға экспорт), бұл 2022 жылға қарағанда 3,5 есе көп.
Төртінші орын - үй құсының еті мен субөнімдері. ЕАЭО елдеріне экспорт көлемі 2023 жылы 50,8 млн долларды құрады (35,8 млн доллар - Ресейге, тағы 14,1 млн доллар - Қырғызстанға экспорт).
Бесінші орын - шоколадтар. Экспорт көлемі 44,7 млн долларды құрады - 2022 жылғы көрсеткіштен бір жарым есе артық (29 млн доллар). 38 млн доллар Ресейге, тағы 6,3 млн доллар Қырғызстанға экспортқа тиесілі. 2024 жылғы қаңтар-маусым көрсеткішіне (25,8 млн доллар) қарағанда, ағымдағы жылы ЕАЭО елдеріне шоколад экспорты одан әріартатын болады.
Дереккөз: МКК, Freedom Finance Global меншікті есептеулері
Топта 6-дан 10-орынға дейін тауарлардың мынадай санаттары орналасты: макарон өнімдері ($33,4 млн); нан, ұннан жасалған кондитерлік өнімдер, тәтті нан, печенье ($33 млн); қанттан жасалған кондитерлік өнімдер (ақ шоколадты қоса алғанда) ($24,2 млн); дәмді-хош иісті қоспалары бар немесе оларсыз шай ($21,3 млн); концентрациясы 80% -дан кем денатуратталмаған этил спирті, спирттік тұнбалар, ликерлер және басқа да спирттік ішімдіктер ($19,7 млн).
Дереккөз: МКК, Freedom Finance Global меншікті есептеулері
Ал ЕАЭО-қа кірмейтін елдерге Қазақстаннан жіберілетін азық-түлік тауарларынан абсолютті көшбасшы - бидай мен меслин болса, одан кейінгі орындарда бидай/қарабидай ұны, күнбағыс, мақсары/мақта майы, арпа, зығыр тұқымы, сиыр еті және т.б. өнімдер кірген.